Luận văn Ảnh hưởng của hệ thống phòng thủ tên lửa quốc gia tới quan hệ của Mỹ và Trung Quốc
Những biến động của quan hệ Mỹ - Trung luôn là một đề tài hấp dẫn đối với những người quan tâm nghiên cứu quan hệ quốc tế.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Ảnh hưởng của hệ thống phòng thủ tên lửa quốc gia tới quan hệ của Mỹ và Trung Quốc, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
SVTH BUÂI HAÃI THIÏM 1
BÖÅ NGOAÅI GIAO
HOÅC VIÏÅN QUAN HÏÅ QUÖËC TÏË
KHOA CHÑNH TRÕ QUÖËC TÏË VAÂ NGOAÅI GIAO
---------------------------------------------------------------
Luêån vùn töët nghiïåp
AÃNH HÛÚÃNG CUÃA HÏÅ THÖËNG
PHOÂNG THUÃ TÏN LÛÃA QUÖËC GIA
(NMD) TÚÁI QUAN HÏÅ MYÄ-TRUNG QUÖËC
Giaáo viïn hûúáng dêîn : T.S Àöî Sún Haãi
Sinh viïn thûåc hiïån : Buâi Haãi Thiïm
Lúáp/Khoaá : D – K25
Haâ Nöåi – 2002
SVTH BUÂI HAÃI THIÏM 2
MUÅC LUÅC
Lúâi caãm ún.................................................................................... 4
Danh muåc tûâ viïët tùæt................................................................... 5
Lúâi múã àêìu ................................................................................... 7
Chûúng I: Vêën àïì vuä khñ chiïën lûúåc trong quan hïå Myä-Trung
............................................................................................................... 10
1. Khaái quaát vïì quan hïå Myä-Trung ..................................... 10
1.1. Quan hïå Myä-Trung trong thúâi kyâ chiïën tranh laånh 10
1.2. Quan hïå Myä-Trung tûâ sau chiïën tranh laånh àïën nay
....................................................................................................... 12
2. Vai troâ cuãa vuä khñ haåt nhên chiïën lûúåc trong quan hïå
Myä-Trung.......................................................................................... 15
2.1. Nhên töë rùn àe - kiïìm chïë lêîn nhau......................... 15
2.2. Nhên töë thuác àêíy húåp taác........................................... 18
Chûúng II: AÃnh hûúãng cuãa hïå thöëng NMD túái möåt söë vêën àïì
trong quan hïå Myä-Trung.................................................................... 22
1. Trung Quöëc - àöëi tûúång chuã yïëu cuãa hïå thöëng NMD..... 22
1.1. Khaã nùng àaãm baão an ninh vaâ caác lúåi ñch chiïën lûúåc
cho nûúác Myä cuãa hïå thöëng NMD................................................ 22
1.2. Nhên töë Trung Quöëc trong böë trñ hïå thöëng NMD cuãa
Myä.................................................................................................. 26
2. Nguy cú phaá vúä thïë cên bùçng khaã nùng rùn àe haåt nhên
........................................................................................................... 28
SVTH BUÂI HAÃI THIÏM 3
2.1. Quan àiïím cuãa Trung Quöëc vïì khaã nùng rùn àe haåt
nhên àöëi vúái Myä ........................................................................... 28
2.2. Möëi àe doaå cuãa hïå thöëng NMD àöëi vúái khaã nùng rùn
àe haåt nhên cuãa Trung Quöëc...................................................... 32
3. NMD caãn trúã quaá trònh thöëng nhêët Àaâi Loan ................ 35
3.1. Khaái quaát vïì vêën àïì Àaâi Loan trong quan hïå Myä-
Trung ............................................................................................ 35
3.2. Taác àöång cuãa hïå thöëng phoâng thuã tïn lûãa túái vêën àïì
thöëng nhêët Àaâi Loan................................................................... 38
4. NMD thuác àêíy möåt cuöåc chaåy àua vuä trang múái............ 40
Chûúng III: Chiïìu hûúáng quan hïå Myä-Trung trûúác sûå xuêët
hiïån cuãa hïå thöëng NMD ..................................................................... 46
1. Xu hûúáng têåp húåp lûåc lûúång cuãa Myä vaâ Trung Quöëc xung
quanh vêën àïì NMD......................................................................... 46
2. Triïín voång quan hïå Myä-Trung trûúác sûå xuêët hiïån cuãa hïå
thöëng NMD....................................................................................... 51
Kïët luêån...................................................................................... 54
Chuá thñch.................................................................................... 57
SVTH BUÂI HAÃI THIÏM 4
LÚÂI CAÃM ÚN
Töi xin baây toã loâng biïët ún sêu sùæc àöëi vúái Thêìy giaáo – Tiïën syä
Àöî Sún Haãi, ngûúâi àaä têån tònh hûúáng dêîn töi hoaân thaânh baãn luêån
vùn naây vaâ àaä cho chuáng töi nhûäng baâi giaãng böí ñch trong suöët khoaá
hoåc. Àöìng thúâi töi muöën guãi lúâi caãm ún chên thaânh túái caác thêìy, caác
cö trong Khoa Chñnh trõ quöëc tïë vaâ Ngoaåi giao. Töi cuäng xin caãm ún
caác chuyïn viïn cuãa Ban nghiïn cûáu Êu - Myä: cö Lï Linh Lan
(Trûúãng ban), cö Nguyïîn Thaái Yïn Hûúng, cö Nguyïîn Thu Hùçng vaâ
anh Lï Àònh Tônh vïì nhûäng baâi giaãng trong khoaá hoåc vïì chñnh saách
àöëi ngoaåi cuãa Myä, vïì nhûäng taâi liïåu vaâ nhûäng chó dêîn quñ baáu àaä giuáp
àúä töi trong quaá trònh laâm luêån vùn. Töi cuäng xin gûãi lúâi caãm ún àïën
Thû viïån Hoåc viïån quan hïå quöëc tïë, Thû viïån Quên àöåi vïì nhûäng taâi
liïåu tham khaão cho baãn luêån vùn.
Cuöëi cuâng töi rêët biïët ún gia àònh, nhûäng ngûúâi thên vaâ baån beâ
àaä hïët loâng àöång viïn, giuáp àúä töi trong quaá trònh viïët luêån vùn.
Haâ Nöåi, thaáng 7 nùm 2002
Buâi Haãi Thiïm
SVTH BUÂI HAÃI THIÏM 5
DANH MUÅC TÛÂ VIÏËT TÙÆT
ABM (Anti-Ballistic Missile) : Tïn lûãa chöëng tïn lûãa àaån àaåo
ALBM (Air-Launched Ballistic Missile): Tïn lûãa àaån àaåo phoáng tûâ
maáy bay chiïën lûúåc
BMD (Ballistic Missile Defense) : Phoâng thuã tïn lûãa àaån àaåo
CHND: Cöång hoaâ nhên dên
CTBT (Comprehensive Test Ban Treaty): Hiïåp ûúác cêëm thûã vuä khñ
haåt nhên toaân diïån
DF (Dong Feng) : Àöng Phong–Loaåi tïn lûãa àaån àaåo vûúåt àaåi chêu
cuãa Trung Quöëc
GPALS (Global Protection Against Limited Strikes) : Phoâng thuã
toaân cêìu chöëng laåi caác cuöåc tiïën cöng haån chïë
EKV (Exoatmosphere-Kill-Vehicle) : Thiïët bõ àaánh vaâ tiïu diïåt tïn
lûãa ngoaâi khñ quyïín
FDI (Foreign Direct Investment): Àêìu tû trûåc tiïëp tûâ nûúác ngoaâi
GDP (Gross Domestic Product): Töíng saãn phêím quöëc nöåi
HÀBA: Höåi àöìng Baão an
ICBM (Inter-Continental Ballistic Missile) : Tïn lûãa àaån àaåo xuyïn
luåc àõa
JL (Julang) : Soáng Lúán - Loaåi tïn lûãa àaån àaåo phoáng tûâ taâu ngêìm
cuãa Trung Quöëc
LHQ: Liïn Húåp quöëc
MAD (Mutual Assured Destruction) : Sûå huyã diïåt lêîn nhau möåt caách
chùæc chùæn
MD (Missile Defense) : Phoâng thuã tïn lûãa
SVTH BUÂI HAÃI THIÏM 6
MIRV (Multiple Independently-targetable Re-entry Vehicle):
Phûúng tiïån mang caác àaån àaåo haåt nhên àaánh vaâo nhiïìu muåc tiïu àöåc lêåp coá
thïí quay trúã laåi khñ quyïín
MRBM (Medium Range Ballistic Missile): Tïn lûãa àaån àaåo têìm
trung
MTCR (Missile Technology Control Regime): Cú chïë kiïím soaát cöng
nghïå tïn lûãa
NMD (National Missile Defense): Phoâng thuã tïn lûãa quöëc gia
NPT (Non-Proliferation Treaty): Hiïåp ûúác khöng phöí biïën vuä khñ
haån nhên
SALT (Strategic Arms Limitation Talks): Àaâm phaán haån chïë vuä khñ
tiïën cöng chiïën lûúåc
SDI (Strategic Defense Initiative) : Saáng kiïën phoâng thuã chiïën lûúåc
SLBM (Submarine-Launched Ballistic Missile) : Tïn lûãa àaån àaåo
phoáng tûâ taâu ngêìm
SRBM (Short Range Ballistic Missile) : Tïn lûãa àaån àaåo têìm ngùæn
START (Strategic Arms Reduction Treaty): Hiïåp ûúác cùæt giaãm vuä
khñ tiïën cöng chiïën lûúåc
TMD (Theater Missile Defense) : Phoâng thuã tïn lûãa chiïën trûúâng
WMD (Weapon of Mass Destruction) : Vuä khñ huyã diïåt haâng loaåt
SVTH BUÂI HAÃI THIÏM 7
LÚÂI MÚÃ ÀÊÌU
Nhûäng biïën àöång cuãa quan hïå Myä-Trung luön laâ möåt àïì taâi hêëp
dêîn àöëi vúái nhûäng ngûúâi quan têm, nghiïn cûáu quan hïå quöëc tïë. Möëi
quan hïå naây laâ möåt trong nhûäng quan hïå song phûúng quan troång
nhêët trïn thïë giúái, coá aãnh hûúãng lúán àïën an ninh, öín àõnh vaâ phöìn
vinh cuãa khu vûåc chêu A'-Thaái Bònh Dûúng cuäng nhû xu hûúáng chñnh
trõ vaâ kinh tïë thïë giúái trong tûúng lai. Trong khi xem xeát quan hïå
Myä-Trung, möåt vêën àïì luön thu huát àûúåc sûå quan têm theo doäi cuãa
thïë giúái laâ vuä khñ chiïën lûúåc vaâ khaã nùng rùn àe haåt nhên. Àêy laâ yïëu
töë cêëu thaânh quan troång cuãa sûác maånh vaâ àõa võ nûúác lúán cuãa Myä vaâ
Trung Quöëc. Têìm quan troång cuãa vêën àïì naây thïí hiïån úã chöî noá duy
trò sûå öín àõnh chiïën lûúåc trong quan hïå hai nûúác: vûâa rùn àe, kiïìm
chïë vûâa húåp taác vúái nhau. Tuy nhiïn, sûå xuêët hiïån cuãa hïå thöëng
phoâng thuã tïn lûãa quöëc gia (NMD) coá nhiïìu khaã nùng àe doaå nghiïm
troång sûå öín àõnh chiïën lûúåc trïn.
Kïë hoaåch triïín khai möåt hïå thöëng phoâng thuã tïn lûãa cuãa Myä laâ
möåt yïëu töë khöng múái. Trûúác àêy, caác chñnh quyïìn Myä àaä tûâng coá kïë
hoaåch triïín khai caác hïå thöëng phoâng thuã tïn lûãa nhû hïå thöëng
Sentinel (1967), hïå thöëng Safeguard (1969) vaâ àùåc biïåt laâ Saáng kiïën
phoâng thuã chiïën lûúåc (SDI) (1983), hïå thöëng phoâng thuã toaân cêìu
chöëng laåi caác cuöåc têën cöng haån chïë (GPALS) (1991). Nhûäng kïë hoaåch
trïn cuöëi cuâng àïìu khöng thûåc hiïån àûúåc hoùåc chïët yïíu. Tuy nhiïn
hiïån nay kïë hoaåch phoâng thuã tïn lûãa laåi àang àûúåc chñnh quyïìn Myä
“hêm noáng” laåi, trúã thaânh tiïu àiïím trong quan hïå giûäa caác nûúác lúán,
trong àoá coá quan hïå Myä-Trung. Trïn cú súã Àaåo luêåt phoâng thuã tïn
lûãa quöëc gia nùm 1999, Töíng thöëng Myä G.W. Bush àaä toã roä quyïët têm
triïín khai hïå thöëng NMD bùçng viïåc ruát khoãi Hiïåp ûúác chöëng tïn lûãa
àaån àaåo (ABM) vaâ rêìm röå thûåc hiïån chiïën dõch tuyïn truyïn vêån
àöång cho kïë hoaåch NMD.
Viïåc triïín khai hïå thöëng NMD seä àe doaå nghiïm troång àïën
nhûäng lúåi ñch quöëc gia, trong àoá coá khaã nùng rùn àe haåt nhên, cuãa
Trung Quöëc, nïn Trung Quöëc laâ möåt trong nhûäng nûúác phaãn àöëi kõch
SVTH BUÂI HAÃI THIÏM 8
liïåt nhêët yá àöì triïín khai NMD cuãa Myä. Vêën àïì NMD coá nguy cú phuã
möåt boáng àen lïn quan hïå Myä-Trung. Ài sêu tòm hiïíu aãnh hûúãng cuãa
hïå thöëng NMD àöëi vúái lúåi ñch cuãa Trung Quöëc, Myä cuäng nhû töíng thïí
quan hïå Myä-Trung seä giuáp coá möåt caái nhòn àêìy àuã hún vaâ àaánh giaá
chñnh xaác hún vïì quan hïå Myä-Trung cuäng nhû vêën àïì NMD. Xuêët
phaát tûâ nhûäng lyá do trïn, ngûúâi viïët àaä choån àïì taâi: “aãnh hûúãng cuãa
hïå thöëng phoâng thuã tïn lûãa quöëc gia (NMD) túái quan hïå Myä-Trung”.
Tuy nhiïn, luêån vùn khöng coá tham voång nghiïn cûáu toaân diïån têët caã
caác mùåt aãnh hûúãng maâ coá nhûäng giúái haån nhêët àõnh. Luêån vùn têåp
trung nhiïn cûáu möåt söë vêën àïì cú baãn laâ khaã nùng rùn àe haåt nhên,
vêën àïì thöëng nhêët Àaâi Loan vaâ tùng cûúâng vuä trang. Yïëu töë kyä thuêåt
- quên sûå seä khöng àûúåc àïì cêåp nhiïìu maâ phêìn lúán laâ nhûäng taác àöång
vïì mùåt an ninh - chñnh trõ vaâ têm lyá trïn cú súã nhûäng àïì xuêët hiïån
taåi cuãa chñnh quyïìn Myä vïì hïå thöëng NMD.
Cho àïën nay, vêën àïì NMD trong quan hïå Myä-Trung àang gêy
nhiïìu tranh luêån vaâ thu huát sûå chuá yá cuãa nhiïìu hoåc giaã trïn thïë giúái
nïn cuäng àaä coá nhiïìu baâi viïët phên tñch vêën àïì naây, chuã yïëu laâ cuãa
Trung Quöëc vaâ Myä. Tuy nhiïn, phêìn lúán nhûäng baâi viïët àoá coân leã teã,
chûa hïå thöëng hoùåc chó àûáng trïn lêåp trûúâng cuãa Trung Quöëc hay Myä
vaâ phên tñch theo quan àiïím cuãa chñnh möåt trong hai nûúác naây. úã
nûúác ta cuäng chûa xuêët hiïån nhiïìu baâi viïët hay baâi nghiïn cûáu coá
liïn quan, caác taâi liïåu tham khaão phêìn lúán chó mang tñnh töíng húåp
thöng tin. Do àoá baãn luêån vùn coá mong muöën tòm hiïíu vêën àïì naây àïí
coá thïí àoáng goáp möåt taâi liïåu tham khaão coá ñch cho nhûäng ai quan
têm.
Vïì mùåt phûúng phaáp luêån nghiïn cûáu, caác phên tñch, àaánh giaá
àïìu dûåa trïn quan àiïím cuãa chuã nghôa duy vêåt biïån chûáng vaâ duy
vêåt lõch sûã. Àöìng thúâi caác phûúng phaáp nghiïn cûáu chuã yïëu àûúåc sûã
duång laâ phûúng phaáp phên tñch-töíng húåp, so saánh-àöëi chiïëu kïët húåp
vúái phûúng phaáp lögic-lõch sûã àïí têåp trung laâm roä yïu cêìu cuãa àïì taâi.
Vúái nhûäng muåc àñch vaâ yïu cêìu àaä nïu, luêån vùn, ngoaâi phêìn
Múã àêìu vaâ phêìn Kïët luêån, àûúåc böë cuåc nhû sau:
* Chûúng I: Khaái quaát möåt söë neát vïì quan hïå Myä-Trung trong
vaâ sau chiïën tranh laånh, phên tñch vai troâ cuãa vuä khñ chiïën lûúåc - nïìn
taãng cuãa hïå thöëng NMD - trong quan hïå Myä-Trung.
SVTH BUÂI HAÃI THIÏM 9
* Chûúng II: Trûúác hïët tòm hiïíu nhûäng khaã nùng NMD àaãm
baão lúåi ñch cho Myä, nhên töë Trung Quöëc trong böë trñ hïå thöëng NMD,
sau àoá têåp trung phên tñch nhûäng aãnh hûúãng cuãa hïå thöëng naây àöëi
vúái lúåi ñch cuãa Trung Quöëc vaâ ruát ra nhûäng nhêån xeát vïì aãnh hûúãng
cuãa noá àöëi vúái quan hïå Myä-Trung.
* Chûúng III: Tûâ kïët quaã phên tñch nhûäng aãnh hûúãng túái quan
hïå ài àïën nhûäng àaánh giaá vïì taác àöång cuãa hïå thöëng NMD àöëi vúái xu
hûúáng têåp húåp lûåc lûúång cuãa Myä vaâ Trung Quöëc; phên tñch chiïìu
hûúáng phaát triïín cuãa möëi quan hïå naây trong thúâi gian túái.
Àêy laâ möåt àïì taâi múái meã vaâ khoá àöëi vúái trònh àöå, kinh nghiïåm
coân haån chïë cuãa sinh viïn àöìng thúâi do àiïìu kiïån taâi liïåu coá liïn quan
cuäng rêët haån chïë nïn mùåc duâ àaä coá nhiïìu cöë gùæng, luêån vùn chùæc
chùæn khöng traánh khoãi nhûäng thiïëu soát nhêët àõnh. Rêët mong nhêån
àûúåc sûå chó baão cuãa thêìy cö vaâ sûå àoáng goáp yá kiïën cuãa caác baån.
Haâ Nöåi, thaáng 7 nùm 2002
Buâi Haãi Thiïm
SVTH BUÂI HAÃI THIÏM 10
CHÛÚNG I: VÊËN ÀÏÌ VUÄ KHÑ CHIÏËN LÛÚÅC TRONG
QUAN HÏÅ MYÄ-TRUNG
1. Khaái quaát vïì quan hïå Myä-Trung
Myä vaâ Trung Quöëc laâ hai nûúác lúán coá têìm quan troång àùåc biïåt
trong nïìn chñnh trõ thïë giúái. Kïí tûâ sau chiïën tranh thïë giúái thûá hai
àïën nay, Myä luön giûä àûúåc àõa võ siïu cûúâng caã vïì kinh tïë, chñnh trõ
vaâ quên sûå coá aãnh hûúãng to lúán trïn phaåm vi toaân cêìu. Coân nhên töë
Trung Quöëc kïí tûâ khi xuêët hiïån nûúác Cöång hoaâ nhên dên Trung Hoa
(1/10/1949) khöng nhûäng bao truâm lïn chêu AÁ maâ ngaây caâng àoáng
vai troâ quan troång trïn phaåm vi toaân thïë giúái. Do àoá quan hïå Myä-
Trung luön laâ möåt truåc rêët quan troång trong quan hïå quöëc tïë, ngay caã
trong thúâi kyâ chiïën tranh laånh khi quan hïå Xö-Myä chiïëm àõa võ chi
phöëi nïìn chñnh trõ thïë giúái. Quan hïå Myä-Trung àaä traãi qua nhiïìu giai
àoaån thùng trêìm cuãa lõch sûã gùæn liïìn vúái möîi thay àöíi sêu sùæc cuãa
tònh hònh thïë giúái, quan hïå giûäa caác nûúác lúán vaâ nhûäng biïën cöë nöåi böå
tûâng nûúác. Quan hïå hai nûúác ài tûâ thúâi kyâ àöëi àêìu cùng thùèng dêìn
dêìn ài àïën giai àoaån thùm doâ, lúåi duång nhau vaâ àiïìu chónh theo
hûúáng vûâa tiïëp xuác-húåp taác vûâa àêëu tranh-kiïìm chïë lêîn nhau.
1.1. Quan hïå Myä-Trung trong thúâi kyâ chiïën tranh laånh
Nûúác CHND Trung Hoa ra àúâi nùm 1949 trong böëi caãnh thïë
giúái àaä hònh thaânh thïë cên bùçng “hai cûåc” Myä-Xö. Quan hïå giûäa
Trung Quöëc vaâ Myä coá nhûäng bûúác phaát triïín cú baãn sau:
Tûâ nùm 1949 àïën cuöëi thêåp kyã 60 laâ giai àoaån cùng thùèng nhêët
trong quan hïå hai nûúác. Myä vaâ Trung Quöëc àïìu bõ cuöën vaâo cuöåc
chiïën tranh laånh vaâ úã trong traång thaái àöëi àêìu nhau. Sau khi àûúåc
thaânh lêåp, vò caác lyá do kinh tïë, an ninh vaâ hïå tû tûúãng, Trung Quöëc
àaä quyïët àõnh choån con àûúâng coá lúåi nhêët cho mònh laâ “nhêët biïn àaão”
ngaã theo Liïn Xö, chöëng laåi Myä. Trong khi àoá, Myä xem Trung Quöëc laâ
möëi àe doaå cöång saãn úã chêu AÁ nïn àaä thûåc hiïån möåt chñnh saách àöëi
SVTH BUÂI HAÃI THIÏM 11
ngoaåi rêët thuâ àõch vúái nûúác Trung Quöëc. Myä bao vêy, phong toaã
Trung Quöëc caã vïì chñnh trõ, kinh tïë vaâ quên sûå nhû khöng cöng nhêån
Trung Quöëc, ngùn khöng cho Trung Quöëc vaâo Liïn Húåp quöëc, cêëm
vêån thûúng maåi, kyá caác hiïåp ûúác liïn minh quên sûå vúái Nhêåt Baãn
(1951), Nam Triïìu Tiïn (1953) vaâ Àaâi Loan (1954). Cuöåc chiïën tranh
Triïìu Tiïn (1950-53) àaä dêîn àïën sûå àöëi àêìu quên sûå giûäa Myä vaâ
Trung Quöëc khiïën quan hïå Myä-Trung trúã nïn hïët sûác cùng thùèng.
Trong thêåp kyã 60, khi Xö-Trung phên liïåt, Trung Quöëc chuyïín sang
“têën cöng hai mùåt”, chöëng caã Myä vaâ Liïn Xö. Quan hïå hai nûúác tiïëp
tuåc trong traång thaái “àoáng bùng”.
Tûâ àêìu thêåp kyã 70 àïën àêìu thêåp kyã 80, quan hïå Myä-Trung coá
nhûäng bûúác caãi thiïån àaáng kïí, thêåm chñ ài àïën cêu kïët chùåt cheä trong
möåt mùåt trêån chung chöëng Liïn Xö. Chuyïën thùm cuãa Töíng thöëng
Myä R.Nixon àïën Trung Quöëc nùm 1972 àaánh dêëu möåt möëc lõch sûã
trong quan hïå Myä-Trung, hai bïn xñch laåi gêìn nhau. Quan hïå hai
nûúác àaä àûúåc khai thöng sau baãn Thöng caáo chung Thûúång Haãi 1972.
Tuy nhiïn cho àïën cuöëi thêåp kyã 70, quan hïå Myä-Trung vêîn chûa coá
thïm bûúác tiïën naâo do Myä –Xö hoaâ dõu, chiïën tranh Viïåt Nam kïët
thuác (1975) khiïën Trung Quöëc mêët ài laá baâi mùåc caã vaâ têìm quan
troång chiïën lûúåc cuãa Trung Quöëc àöëi vúái Myä giaãm, thïm vaâo àoá laâ
tònh hònh phûác taåp trong nöåi böå cuãa möîi nûúác. Vaâo cuöëi nhûäng nùm
1970, quan hïå Myä-Trung àaä coá bûúác phaát triïín múái. Quan hïå Xö-Myä
bûúác vaâo giai àoaån cùng thùèng trúã laåi. Myä vaâ Trung Quöëc coá chung lúåi
ñch trong viïåc cuâng bùæt tay chöëng laåi sûå múã röång aãnh hûúãng cuãa Liïn
Xö. Thúâi kyâ “trùng mêåt” giûäa hai bïn àûúåc àaánh dêëu bùçng sûå kiïån
ngaây 16/12/1978, Myä vaâ Trung Quöëc kñ Thöng caáo chung thiïët lêåp
quan hïå ngoaåi giao vaâ tuyïn böë chñnh thûác quan hïå ngoaåi giao tûâ
ngaây 1/1/1979. Sûå kiïån Myä vaâ Trung Quöëc kyá Thöng caáo chung
Thûúång Haãi II ngaây 17/8/1982 vïì viïåc Myä haån chïë baán vuä khñ cho Àaâi
Loan laâ möåt minh chûáng cuå thïí hún cho thúâi kyâ töët àeåp cuãa quan hïå
hai nûúác.
Tûâ giûäa thêåp kyã 80, Trung Quöëc àaä thi haânh chñnh saách ngoaåi
giao “toaân phûúng võ”, “àöåc lêåp, tûå chuã” thûåc chêët laâ ngoaåi giao
“khöng liïn kïët” nïn dêìn tiïën túái caãi thiïån quan hïå vúái Liïn Xö, duy
trò quan hïå töët vúái Mô. Tuy nhiïn luác naây Myä cuäng àaä caãi thiïån quan
hïå vúái Liïn Xö nïn têìm quan troång chiïën lûúåc cuãa Trung Quöëc àöëi vúái
SVTH BUÂI HAÃI THIÏM 12
Myä cuäng bùæt àêìu giaãm àùåc biïåt laâ vaâo cuöëi thêåp kyã 80 khi quan hïå
Xö-Myä hoaâ dõu àónh cao coân vêën àïì Cam-pu-chia cuäng àaä xuêët hiïån
giaãi phaáp. Sûå kiïån Thiïn An Mön (1989) àaä àaánh dêëu sûå kïët thuác cho
thúâi kyâ töët àeåp vaâ sûå quay laåi tònh traång cùng thùèng trong quan hïå
Myä-Trung. Myä bùæt àêìu thûåc hiïån chñnh saách trûâng phaåt rêët cûáng rùæn
àöëi vúái Trung Quöëc: bao vêy, cö lêåp vïì chñnh trõ vaâ cêëm vêån vïì kinh
tïë. Quan hïå hai nûúác xêëu ài nghiïm troång.
Sûå kiïån Liïn Xö suåp àöí vaâ chiïën tranh laånh kïët thuác Myä àaä
phaãi nhòn nhêån laåi võ trñ vaâ vai troâ cuãa Trung Quöëc trong böëi caãnh
thïë giúái múái. Myä dêìn àiïìu chónh chñnh saách àöëi vúái chêu AÁ-Thaái Bònh
Dûúng noái chung vaâ chñnh saách Trung Quöëc noái riïng. Quan hïå Myä-
Trung tûâ àêy bûúác sang möåt chûúng múái, mang nhûäng àùåc àiïím múái
vaâ diïîn biïën hïët sûác phûác taåp.
1.2. Quan hïå Myä-Trung tûâ sau chiïën tranh laånh àïën nay
Sau khi Liïn Xö tan raä, cú súã “chöëng Xö” cuãa quan hïå Myä-Trung
hay möëi àe doaå cuãa Liïn Xö khöng coân töìn taåi nûäa. Myä trúã thaânh siïu
cûúâng duy nhêët vúái tham voång thiïët lêåp möåt trêåt tûå thïë giúái do Myä
laänh àaåo vaâ muåc tiïu chiïën lûúåc laâ ngùn chùån àöëi thuã tiïìm taâng
thaách thûác võ trñ àoá cuãa Myä. Trung Quöëc luác naây chûa bao giúâ coá àûúåc
têìm quan troång chiïën lûúåc àöëi vúái Myä lúán nhû thïë. Myä khöng coân xem
Trung Quöëc laâ laá baâi àïí mùåc caã àûúåc nûäa maâ têìm quan troång chiïën
lûúåc cuãa Trung Quöëc àöëi vúái Myä thïí hiïån trïn hai goác àöå : vûâa laâ àöëi
thuã tiïìm taâng coá thïí gêy ra thaách thûác lúán nhêët túái àõa võ siïu cûúâng
cuãa Myä, vûâa laâ àöëi taác quan troång trong caác lônh vûåc chñnh trõ cuäng
nhû kinh tïë, trong caác vêën àïì khu vûåc cuäng nhû toaân cêìu. Àöìng thúâi
cuäng chûa bao giúâ Myä coá võ trñ chiïën lûúåc quan troång àöëi vúái an ninh,
öín àõnh vaâ phaát triïín kinh tïë cuãa Trung Quöëc nhû