Nâng cao ý thức giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của sinh viên các trường cao đẳng, đại học ở tỉnh Hải Dương hiện nay

120 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 3(58).2017 NÂNG CAO Ý THỨC GIỮ GÌN VÀ PHÁT HUY CÁC GIÁ TRỊ VĂN HÓA TRUYỀN THỐNG CỦA SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG, ĐẠI HỌC Ở TỈNH HẢI DƯƠNG HIỆN NAY IMPROVING PRESERVATION AND PROMOTION OF TRADITIONAL CULTURE VALUE OF STUDENTS OF COLLEGES AND UNIVERSITIES IN HAI DUONG PROVINCE Trần Thị Ngọc Yến Email: yenmailinh86@gmail.com Trường Đại học Sao Đỏ Ngày nhận bài: 26/4/2017 Ngày nhận bài sửa sau phản biện: 20/9/2017 Ngày chấp nhận đăng: 26/9/2017 Tóm tắt Lịch sử dân tộc Việt Nam đã để lại nhiều giá trị văn hóa truyền thống vô cùng quý giá, nhờ các giá trị đó mà dân tộc Việt Nam đã luôn đứng vững và trường tồn trong suốt chiều dài lịch sử. Đối với thế hệ trẻ nói chung và sinh viên tỉnh Hải Dương nói riêng, các giá trị văn hóa truyền thống có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh nhận thức, hành vi và định hướng nhân cách. Bài báo đã trình bày những đặc trưng cơ bản của văn hóa truyền thống, đánh giá thực trạng ý thức giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của sinh viên. Từ đó đưa ra năm giải pháp nhằm nâng cao ý thức giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của sinh viên tỉnh Hải Dương trong bối cảnh hiện nay. Từ khóa: Giá trị văn hóa; giá trị văn hóa truyền thống; ý thức giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của sinh viên. Abstract The history of the Vietnamese people has left a lot of valuable traditional cultural values, thanks to those values that the Vietnamese people have always stood and stayed in the course of history. For the younger generation in general and students in Hai Duong province in particular, traditional cultural values play an important role in regulating cognitive, behavioral and personality orientation. The article presents the basic characteristics of traditional culture, assessing the state of consciousness preservation and promotion of traditional cultural values of students. From there, there are 5 solutions to raise the awareness of preserving and promoting traditional cultural values of Hai Duong students in the present context. Keywords: Cultural values; traditional cultural values; consciousness to preserve and promote tradi- tional cultural values of students. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Trong bối cảnh đất nước ta đang đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa (CNH-HĐH) và hội nhập quốc tế mạnh mẽ, vấn đề giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống cần được đặc biệt chú trọng trong các trường cao đẳng, đại học. Tỉnh Hải Dương có 6 trường đại học và 8 trường cao đẳng. Nhìn chung sinh viên tỉnh Hải Dương trong sáng về đạo đức, có lý tưởng, hoài bão, giàu ý chí, nghị lực, có tinh thần vượt khó vươn lên trong học tập, không cam chịu đói nghèo, lạc hậu, quyết chí lập thân, lập nghiệp, thực sự là lớp người có xu hướng đổi mới, cách mạng; Trong điều kiện hiện nay, sinh viên chủ yếu thực hiện nhiệm vụ chính là học tập, chưa trải qua thực tiễn lao động sản xuất, chiến đấu, cho nên ở họ còn thể hiện rõ sự thiếu vốn sống, sự trải nghiệm cuộc đời như bồng bột, chủ quan, tiếp thu thông tin ít chọn lọc, hướng tới các giá trị mới hiện đại nhưng chóng quên quá khứ và truyền thống, non kém về tư tưởng chính trị, một bộ phận sinh viên có tư tưởng sùng bái vật 121 LIÊN NGÀNH TRIẾT HỌC - XÃ HỘI HỌC - CHÍNH TRỊ HỌC Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 3(58).2017 chất, tôn thờ chủ nghĩa cá nhân, vị kỷ, coi thường hoặc lãng quên các giá trị truyền thống của dân tộc, không tình nghĩa, không có lý tưởng. Di sản văn hóa dân tộc không chỉ được coi là nguồn lực to lớn góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước mà còn là tài sản có giá trị giáo dục truyền thống, giáo dục nhân cách cho thế hệ trẻ. Vì vậy chúng ta cần nâng cao ý thức giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của sinh viên ở tỉnh Hải Dương để họ nhận thức được trách nhiệm của mình trong công cuộc xây dựng đất nước và hoàn thiện nhân cách để trở thành chủ nhân tương lai của đất nước. 2. GIÁ TRỊ VĂN HÓA VÀ GIÁ TRỊ VĂN HÓA TRUYỀN THỐNG CỦA DÂN TỘC VIỆT NAM 2.1. Giá trị văn hóa Giá trị trước hết là một phạm trù triết học, chỉ sự đánh giá những thành quả lao động sáng tạo vật chất và tinh thần của con người. GS.TS. Hồ Sĩ Quý từ lăng kính triết học văn hóa cho rằng “đời sống con người về thực chất là một thế giới của các giá trị - các giá trị vật chất và các giá trị tinh thần, các giá trị truyền thống và các giá trị phi truyền thống... Người ta thật khó hình dung có hành vi nào hay sự biến nào xảy ra trong đời sống xã hội mà lại không mang một đơn vị giá trị đối với con người. Bất cứ cái gì cũng có thể và cần phải được thẩm định về mặt giá trị” [1]. Bản chất và ý nghĩa bao quát của giá trị là tính nhân văn. Chức năng cơ bản nhất của giá trị là định hướng, đánh giá và điều chỉnh các hoạt động của cá nhân và cộng đồng. GS.TS. Ngô Đức Thịnh xác nhận “Giá trị là hệ thống những đánh giá mang tính chủ quan của con người về bất cứ một hiện tượng tự nhiên, xã hội và tư duy theo hướng những cái đó là cần, là tốt, là hay, là đẹp Một khi những nhận thức giá trị ấy đã hình thành và định hình thì nó chi phối cách suy nghĩ, niềm tin, hành vi, tình cảm của con người” [9]. Có thể nói, giá trị văn hóa là cái tạo nên nét độc đáo, truyền thống, bản sắc dân tộc. Căn cứ vào đó có thể so sánh, nhận định về nền văn hóa của dân tộc này với dân tộc khác. Giá trị văn hóa là cái có ý nghĩa được cá nhân và cộng đồng công nhận, duy trì, bảo vệ và phát triển. 2.2. Giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam Theo nghĩa tổng quát nhất, truyền thống “là những yếu tố của di tồn văn hóa, xã hội thể hiện trong chuẩn mực hành vi, tư tưởng, phong tục, tập quán, thói quen, lối sống và cách ứng xử của một cộng đồng người được hình thành trong lịch sử và đã trở nên ổn định, được truyền từ đời này sang đời khác và được lưu giữ lâu dài Khi nói đến truyền thống cần phân biệt những truyền thống lạc hậu, lỗi thời phải khắc phục, loại bỏ với những truyền thống tốt đẹp, những truyền thống tạo nên các giá trị và bản sắc riêng cần phải được duy trì, bảo tồn và phát triển” [1]. Điều này có nghĩa chúng ta cần phải phân biệt được truyền thống và giá trị truyền thống. Giá trị truyền thống là những truyền thống đã có sự đánh giá, thẩm định nghiêm ngặt của thời gian, đã có sự chọn lọc, phân định và khẳng định ý nghĩa tích cực của chúng đối với cộng đồng trong những giai đoạn lịch sử nhất định. GS. Trần Văn Giàu đã nghiên cứu và đưa ra những kiến giải sâu sắc, có hệ thống về nguồn gốc cũng như nội dung các giá trị truyền thống đặc thù của dân tộc Việt Nam là “yêu nước, cần cù, anh hùng, sáng tạo, lạc quan, thương người, vì nghĩa”; trong đó yêu nước là giá trị đầu tiên và quan trọng nhất, là thước đo chuẩn trong cuộc sống của con người [5]. GS.TS. Ngô Đức Thịnh đã lựa chọn ra năm giá trị hàng đầu và tiêu biểu của dân tộc Việt Nam trong tổng số 19 giá trị văn hóa đã đưa ra để khảo sát, đó là: chủ nghĩa yêu nước; tính cộng đồng (làng xóm, vùng miền, dân tộc); cần cù, chịu khó; hiếu học, khát vọng học; gắn bó huyết thống (gia đình) và làng bản [10]. Những giá trị văn hóa truyền thống cũng được đề cập đến trong một số văn kiện của Đảng, Nhà nước và trước tác của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nghị quyết Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VIII) về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc đã khẳng định: “Bản sắc dân tộc bao gồm những giá trị bền vững, những tinh hoa của cộng đồng các dân tộc Việt Nam được vun đắp nên qua lịch sử hàng ngàn năm đấu tranh dựng nước và giữ nước. Đó là lòng yêu nước nồng nàn, ý chí tự cường dân tộc, tinh thần đoàn kết, ý thức cộng đồng; lòng nhân ái, khoan dung, trọng nghĩa tình, đạo lý, đức tính cần cù, sáng tạo trong lao động; sự tinh tế trong ứng xử, tính giản dị trong lối sống...” [4]. Từ các quan điểm trên, có thể khẳng định giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam là: truyền thống yêu nước; lòng nhân ái, khoan dung; truyền thống đoàn kết, ý thức cộng đồng; truyền thống lao động cần cù, tiết kiệm; truyền thống hiếu học - tôn sư trọng đạo; đức tính khiêm tốn, giản 122 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 3(58).2017 dị, trung thực, thủy chung, lạc quan... trong đó, truyền thống yêu nước và các truyền thống về đạo đức chiếm vị trí nổi bật, được khẳng định là giá trị cốt lõi. 3. THỰC TRẠNG GIỮ GÌN VÀ PHÁT HUY CÁC GIÁ TRỊ VĂN HÓA TRUYỀN THỐNG CỦA SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG, ĐẠI HỌC Ở TỈNH HẢI DƯƠNG HIỆN NAY 3.1. Mặt tích cực trong việc giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của sinh viên tỉnh Hải Dương Thứ nhất, hầu hết sinh viên có nhận thức đúng về vai trò, tầm quan trọng của các giá trị văn hóa truyền thống. Khảo sát 400 phiếu tại bốn trường là Đại học Sao Đỏ, Đại học Hải Dương, Đại học Kỹ thuật Y tế Hải Dương, Cao đẳng Du lịch và Thương mại, 93% trả lời quan tâm đến các giá trị văn hóa truyền thống và sự cần thiết phải giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Hình 1. Mức độ quan tâm đến việc giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội sinh viên các trường đã quan tâm đến công tác xây dựng môi trường sư phạm lành mạnh như: xây dựng nhà trường xanh - sạch - đẹp, “Trường học thân thiện, sinh viên tích cực”, ký túc xá văn minh, giảng đường văn hóa. Ngoài ra, sinh viên còn tham gia nhiều phong trào khác như: phong trào văn nghệ thể thao, tham gia các câu lạc bộ... Nhờ tham gia vào những hoạt động lành mạnh đó đã góp phần ngăn chặn được sự xâm nhập của những tệ nạn xã hội, trau dồi đạo đức, phẩm chất chính trị của sinh viên. 100% sinh viên ký cam kết nói không với ma túy. Bên cạnh đó, các cấp bộ Đoàn và Hội cũng đẩy mạnh hoạt động giáo dục ý thức chấp hành pháp luật cho sinh viên thông qua các cuộc thi tìm hiểu Luật Giao thông đường bộ, Luật Phòng chống ma túy; duy trì các buổi phát thanh, hướng dẫn và giới thiệu các website phù hợp với việc học tập của sinh viên. Chính từ các hoạt động đó mà niềm tin của sinh viên vào 1%5% 1% 93% Mức độ quan tâm Rất quan tâm (1%) Bình thường (5%) Không quan tâm (1%) Quan tâm (93%) Đảng, vào Đoàn ngày càng được củng cố, thái độ phủ nhận quá khứ được khắc phục, tinh thần tự hào dân tộc, ý chí phấn đấu được nâng cao. Đồng thời, tình hình chính trị, tư tưởng của sinh viên từng bước ổn định và phát triển theo xu hướng tích cực. Nhìn chung sinh viên đã có những tri thức và sự hiểu biết nhất định về các giá trị văn hóa truyền thống, ngoài những kiến thức đã có từ môn lịch sử ở chương trình phổ thông, sinh viên đã được tiếp cận các môn khoa học Mác - Lênin như môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam là những môn tích hợp một phần kiến thức về giá trị văn hóa truyền thống. Thứ hai, hầu hết sinh viên có ý thức rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống theo các giá trị văn hóa truyền thống. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định “Nhân dân ta từ lâu đã sống với nhau có tình có nghĩa như thế. Từ khi có Đảng ta lãnh đạo và giáo dục, tình nghĩa ấy càng cao đẹp hơn” [7]. Để hình thành nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa ở sinh viên không thể một sớm một chiều mà phải thông qua quá trình giáo dục toàn diện trong suốt thời gian sinh viên ngồi trên ghế nhà trường và suốt cuộc đời. Mỗi môn khoa học được giảng dạy trong nhà trường đều có vai trò của mình trong việc giáo dục và phát triển nhân cách cho sinh viên; trong đó, giáo dục các giá trị văn hóa truyền thống đóng vai trò quan trọng. Qua khảo sát, có 95% sinh viên nhận thức đúng và bày tỏ thái độ tôn trọng những giá trị văn hóa truyền thống, kính trọng, biết ơn các thế hệ đi trước, nhớ đến cội nguồn dân tộc; hầu hết sinh viên đã thể hiện phẩm chất này bằng hành động cụ thể như tham gia các phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, “Thắp nến tri ân” hay như tích cực tham gia chương trình “Giọt hồng nhân ái”, đây là hoạt động thiện nguyện có ý nghĩa sâu sắc, phát huy tinh thần tương thân tương ái, chia sẻ với người bệnh thông qua hoạt động hiến máu thiết thực; thể hiện truyền thống “Thương người như thể thương thân” của dân tộc Việt Nam và tấm lòng nhân ái đối với cộng đồng của thế hệ trẻ. Đây là một khuynh hướng phát triển tốt về phẩm chất đạo đức, lối sống sinh viên hôm nay. Yêu nước, có hoài bão cống hiến, có lý tưởng cách mạng, kính thầy, yêu bạn, hiếu thảo với bố mẹ đều là những tiêu chí có tỉ lệ phiếu rất cao. Trung thực, thẳng thắn, tôn trọng lẽ phải là một phẩm chất cần thiết của sinh viên, có 71% số sinh viên được hỏi đồng ý với tiêu chí này. Và 84% sinh 123 LIÊN NGÀNH TRIẾT HỌC - XÃ HỘI HỌC - CHÍNH TRỊ HỌC Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 3(58).2017 viên quan niệm cần phải giữ cho được chữ tín của mình trong quan hệ xã hội. Hình 2. Những biểu hiện chủ yếu của sinh viên có nhân cách, phẩm chất tốt Như vậy, những giá trị đạo đức truyền thống, cốt lõi trong giá trị văn hóa truyền thống vẫn được đa số sinh viên coi trọng, xây dựng và phát triển trong thời đại hiện nay. Điều này vừa khẳng định giá trị của truyền thống, vừa là sự kết hợp hài hòa định hướng xã hội chủ nghĩa trong việc hình thành những phẩm chất đạo đức mới của sinh viên đáp ứng yêu cầu thời đại. Thứ ba, hầu hết sinh viên có thái độ, hành vi ứng xử trong các hoạt động chính trị - xã hội theo các giá trị văn hóa truyền thống. Dân tộc Việt Nam có lịch sử hơn hai nghìn năm văn hiến với truyền thống hào hùng đấu tranh dựng nước và giữ nước. Các nhân vật lịch sử từ bà Trưng, bà Triệu, Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi... cho đến Hồ Chí Minh, Võ Nguyên Giáp như những huyền thoại lắng lại trong tâm thức các em. Các em luôn ý thức được trách nhiệm của thế hệ trẻ sinh viên hôm nay là phải giữ gìn, phát huy các giá trị đó. Tiếp nối truyền thống đó của dân tộc, Tỉnh đoàn Hải Dương đã xây dựng đề án “Tô thắm màu cờ Tổ quốc” được triển khai trong giai đoạn 2013- 2017 nhằm tăng cường giáo dục cho thế hệ trẻ về truyền thống, tinh thần tự hào dân tộc, lòng yêu quê hương, đất nước, đặc biệt giáo dục về truyền thống đấu tranh dựng nước và giữ nước, gắn với các địa danh lịch sử truyền thống của đất nước như: quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa, mũi Cà Mau, Cột cờ Lũng Cú tới các địa danh trong tỉnh như: Côn Sơn, Kiếp Bạc, Đền thờ nhà giáo Chu Văn An, văn miếu Mao Điền... Đồng thời, đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức sinh hoạt và nâng cao hiệu quả công tác giáo dục của Đoàn, khai thác và phát huy sức trẻ của thanh niên trong việc thực hiện các hoạt động nhằm gây hiệu ứng 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Có hoài bão, mục đích sống Yêu nước, có lý tưởng CM Trung thực, thẳng thắn Kính thầy, yêu bạn, hiếu thảo Nghị lực, học tập tốt Giữ chữ tín và lời hứa tích cực tới toàn xã hội và thanh thiếu nhi trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo vệ các địa danh lịch sử, các danh lam thắng cảnh của quê hương, đất nước. Sinh viên Hải Dương đã tích cực hưởng ứng tham gia bằng những hành động thiết thực như ủng hộ kinh phí, mua cờ Tổ quốc tặng Cột cờ Lũng Cú, cột cờ Đất mũi Cà Mau, quần đảo Trường Sa, nhà giàn DK1, tặng quà, quần áo, sách vở cho trẻ em nghèo tỉnh Hà Giang, con em ngư dân tỉnh Cà Mau và các tỉnh ven biển miền Trung... Năm 2016, công tác giáo dục truyền thống cho thanh niên, sinh viên được triển khai sâu rộng: 100% các cơ sở Hội cấp huyện tổ chức ngày hội “Tôi yêu Tổ quốc tôi” hoặc diễn đàn “Tôi yêu Tổ quốc tôi” để hội viên thanh niên trao đổi, thảo luận, bày tỏ ý kiến, quan điểm, tình cảm của mình về những vấn đề của quê hương, đất nước, qua đó các cấp bộ Hội định hướng nhận thức và hành động cho thanh niên, sinh viên. Ngày 19- 20/3/2016, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn, Hội Liên hiệp thanh niên tỉnh đã tổ chức màn đồng diễn dân vũ với 850 đoàn viên thanh niên mặc áo cờ đỏ, sao vàng tham gia với chủ đề “Tôi yêu Tổ quốc tôi” xếp hình bản đồ Việt Nam. Cùng với đó là Hội trại thanh niên, giao lưu lửa trại với chủ đề “Tự hào thanh niên Việt Nam” với sự tham gia của 36 trại đến từ các huyện, thị, thành đoàn và đoàn trực thuộc, khối trường đại học, cao đẳng trực thuộc tỉnh đoàn; dựng 5 gian hàng với 15 doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh tham gia tư vấn, hướng nghiệp, tuyển dụng việc làm; tổ chức các trò chơi dân gian: kéo co, nhảy bao lấy bóng thu hút hơn 1.000 đoàn viên, thanh niên tham gia. Từ ngày 22/10 - 31/10/2016, các cấp bộ Hội trong toàn tỉnh đã tổ chức thăm hỏi, động viên và tặng quà cho người dân chịu ảnh hưởng thiên tai, lũ lụt các tỉnh Quảng Bình, Hà Tĩnh; cụ thể: 2.333 suất trị giá 750 triệu đồng; 2,625 tấn gạo; 570 thùng mì tôm và 400 bộ quần áo. 12/12 huyện, thị, thành phố đã phối hợp với Ban Chỉ huy quân sự làm tốt công tác “3 gặp - 4 biết”, vận động 3.000 thanh niên lên đường nhập ngũ, tổ chức các hoạt động “Ngày hội tòng quân”, “Giao lưu và tặng quà cho tân binh lên đường nhập ngũ” [6]. Thứ tư, hầu hết sinh viên tích cực hội nhập, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại trên nền giá trị văn hóa truyền thống dân tộc. Hiện nay, đất nước ta đang trong giai đoạn đẩy mạnh quá trình hội nhập quốc tế, quá trình đó đã và đang đưa lại cho đất nước ta nói chung và cho 124 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 3(58).2017 sinh viên nói riêng những cơ hội xen lẫn thách thức. Sinh viên Hải Dương đã phát huy được những ưu điểm và truyền thống tốt đẹp của dân tộc nói chung, các thế hệ sinh viên đi trước nói riêng, thi đua học tập, rèn luyện, tiếp thu tiến bộ khoa học, công nghệ, chủ động tiếp nhận tinh hoa văn hóa nhân loại góp phần xây dựng, hoàn thiện nền văn hóa mới tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc. Sinh viên Hải Dương “Xung kích lao động sáng tạo, làm chủ khoa học, công nghệ”. Năm 2016, các cấp bộ Đoàn đã định hướng, đẩy mạnh phong trào “Sáng tạo trẻ”, tổ chức cuộc thi “Sáng tạo xanh” và các hoạt động sáng tạo trong từng đối tượng, lĩnh vực; cổ vũ thanh niên, sinh viên nghiên cứu khoa học, phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào sản xuất và đời sống, nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ. Trong năm, các cấp bộ Đoàn toàn tỉnh đã tổ chức được 133 diễn đàn trao đổi về phương pháp học tập, nghiên cứu khoa học thu hút 7.300 đoàn viên thanh niên tham gia. Các đơn vị tiêu biểu: Đại học Sao Đỏ, Đại học Kỹ thuật Y tế Hải Dương, Cao đẳng Hải Dương, Đại học Hải Dương... [2]. Khi được hỏi về điều kiện hội nhập, 89% ý kiến cho rằng với sinh viên thì nâng cao trình độ ngoại ngữ và am hiểu luật pháp là chìa khóa của sự thành công. Để đủ tự tin, sinh viên cần hiểu sâu về trình độ chuyên môn và hiểu rộng về kiến thức văn hóa dân tộc, cần có kiến thức nền tảng, am hiểu sâu sắc về bản sắc văn hóa của dân tộc mình để hội nhập mà không hòa tan. Sinh viên cũng cần phải rèn luyện để có một sức khỏe tốt và một tâm hồn đẹp (62%). Bản thân mỗi sinh viên cần thường xuyên trau dồi, cập nhật thông tin quốc tế để không bị lạc lõng trong vòng hội nhập (59%)”. Trong bối cảnh hội nhập hiện nay, đa số sinh viên thấy cần đẩy mạnh kết nối đưa văn hóa Việt Nam tới bạn bè quốc tế. Trong những năm qua, các trường, tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Sinh viên đã tăng cường các hoạt động dẫn dắt, định hướng và giáo dục tư tưởng cho sinh viên về hội nhập; đưa môn học Kỹ năng mềm vào chương trình giảng dạy chính khóa trong đó có kỹ năng giao tiếp như cá