Phát triển ý chí cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi

40 HNUE JOURNAL OF SCIENCE DOI: 10.18173/2354-1075.2018-0181 Educational Sciences, 2018, Volume 63, Issue 12, pp. 40-48 This paper is available online at PHÁT TRIỂN Ý CHÍ CHO TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI Đinh Đức Hợi Khoa Giáo dục Mầm non, Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên Tóm tắt. Bài báo đề cập đến thực trạng phẩm chất ý chí của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường Vinschool Royal City – Hà Nội trong trò chơi học tập. Kết quả nghiên cứu cho thấy: Đa số giáo viên đã hiểu được tầm quan trọng của trò chơi học tập đối với sự phát triển ý chí cho trẻ. Tuy nhiên, việc sử dụng trò chơi học tập còn chưa được phổ biến ở các hoạt động và nguồn trò chơi học tập chủ yếu dựa vào khung chương trình IPC; biểu hiện ý chí của trẻ mẫu giáo là không đồng đều và được thể hiện ở cả 3 mức độ: Cao, trung bình và thấp. Trong đó số trẻ có biểu hiện ý chí đạt mức độ trung bình chiếm tỉ lệ cao nhất. Thông qua các bài tập được thiết kế: Mức độ biểu hiện ý chí của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi được nâng cao với những tác động sư phạm phù hợp. Những tác động được xây dựng dựa trên quan điểm phát triển ý chí cho trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo cần kết hợp cả ba mặt tác động đó là: phát triển tính mục đích của hành động, xác lập mối quan hệ giữa mục đích hành động, động cơ và tăng vai trò điều chỉnh ngôn ngữ trong việc thực hiện các hành động. Từ khóa: Ý chí; mẫu giáo; mầm non; trò chơi học tập. 1. Mở đầu Ý chí là là một phẩm chất của nhân cách, là mặt năng động của ý thức, thể hiện ở năng lực thực hiện những hành động có mục đích, đòi hỏi phải có sự nỗ lực khắc phục khó khăn. Các phẩm chất ý chí của nhân cách được thể hiện trong hành động ý chí. Việc hình thành nhân cách nói chung và ý chí nói riêng được diễn ra ngay từ những giai đoạn đầu tiên của cuộc đời, thông qua những con đường khác nhau [1]. Trong đó giáo dục là một trong những con đường quan trọng tác động đến việc hình thành các phẩm chất của ý chí cho trẻ. P.A.Rudich cho rằng: hành vi ý chí là hành vi mà trong đó con người có ý thức cố gắng đạt những mục đích. Vì vậy, muốn giáo dục ý chí cho trẻ phải giúp trẻ xác định đúng mục đích và điều khiển hành động đạt mục đích [2]. Theo X.L. Rubinstein khi nghiên cứu về hành vi ý chí. Ông cho rằng hành vi ý chí đầu tiên đó là những hành động có mục đích, có trí tuệ và nhờ nó mà giải quyết được nhiệm vụ đã đề ra. Vì vậy, cần có sự giáo dục những hành vi đúng đắn cho trẻ ngay từ khi còn bé và phải có sự lâu dài, bền bỉ theo từng giai đoạn phát triển lứa tuổi [3]. K. Binlepra thì xem ý chí như một năng lực tinh thần của con người, nó được sinh ra ở đứa trẻ và sự phát triển của nó còn phụ thuộc vào hoàn cảnh sống của mỗi con người. Vì vậy theo ông để ý chí của đứa trẻ phát triển tốt cần phải có môi trường sống và giáo dục tốt [4]. Ngày nhận bài: 19/4/2018. Ngày sửa bài: 19/7/2018. Ngày nhận đăng: 20/11/2018. Tác giả liên hệ: Đinh Đức Hợi. Địa chỉ e-mail: dinhduchoi@dhsptn.edu.vn Phát triển ý chí cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi 41 Trong tác phẩm Những trò chơi có luật trong trường mẫu giáo các nhà giáo dục học Xô Viết A.L.Xorokina và E.G.Baturina đã cho rằng: “trò chơi học tập thực hiện chức năng của hoạt động thực hành, nó tạo điều kiện cần thiết để ứng dụng và kết hợp các kiến thức thúc đẩy hoạt động trí tuệ và rèn luyện ở trẻ tính kiên trì, độc lập tuân thủ theo luật qui định của trò chơi. Theo quan điểm này thì nhà giáo dục cần phải tạo điều kiện cho trẻ có được cơ hội thực hiện nhiều trò chơi học tập phát triển các năng lực hoạt động trí tuệ và biểu hiện của ý chí” [5]. Ở Việt Nam đã có một số công trình nghiên cứu về trò chơi học tập nhưng ít có công trình nghiên cứu về ý chí của trẻ thông qua trò chơi học tập nhất là trẻ 5-6 tuổi. Thực tế ở các trường Mầm non giáo viên chưa chú ý nhiều đến những biểu hiện ý chí của trẻ nói chung và biểu hiện ý chí thông qua trò chơi học tập nói riêng [6]. Vì thế, việc phát triển ý chí của trẻ 5-6 tuổi thông qua trò chơi học tập có ý nghĩa cả về mặt lí luận và thực tiễn đối với trường mầm non hiện nay. 2. Nội dung nghiên cứu 2.1. Khách thể và phương pháp nghiên cứu 2.1.1. Khách thể nghiên cứu Khách thể nghiên cứu: 50 trẻ lớp Alvin4 và Alvin 5 (5-6 tuổi) và 14 giáo viên trường mầm non Vinschool Royal City, R5 – Hà Nội. 2.1.2. Phương pháp nghiên cứu Để triển khai các nội dung nêu trên, chúng tôi sử dụng phối hợp các phương pháp nghiên cứu như: Phương pháp đàm thoại, phương pháp quan sát, phương pháp điều tra bằng bảng hỏi, phương pháp lấy ý kiến chuyên gia, phương pháp thực nghiệm, phương pháp xử lí số liệu bằng toán học thống kê (tính phần trăm, tính trung bình, tính thứ bậc). 2.2. Kết quả nghiên cứu 2.2.1. Nhận thức của giáo viên mầm non (GVMN) về tầm quan trọng của trò chơi học tập (TCHT) với việc phát triển ý chí của trẻ mẫu giáo (MG) 5-6 tuổi Khảo sát trên 14 giáo viên đang dạy tại các lớp mẫu giáo 5-6 tuổi tại trường Mầm non Vinschool Royal City về tầm quan trọng của TCHT với việc phát triển ý chí của trẻ MG 5-6 tuổi và thu được kết quả: Bảng 1. Nhận thức của GVMN về tầm quan trọng của TCHT với việc phát triển ý chí của trẻ MG 5-6 tuổi Mức độ Số lượng (SL) Tỉ lệ (%) Không quan trọng 0 0 Ít quan trọng 0 0 Quan trọng 6 42.8 Rất quan trọng 8 57.2 Tổng cộng 14 100 Kết quả Bảng 1 cho thấy: đa số GV đều nhận thức TCHT nhằm phát triển ý chí của trẻ MG 5-6 tuổi có tầm quan trọng đối với sự phát triển ý chí cảu trẻ. Có 8 giáo viên tương đương với 57.2% cho rằng rất quan trọng và có 6 giáo viên tương đương với 42.8% cho rằng là quan trọng đối với sự phát triển của trẻ. Đinh Đức Hợi 42 2.2.2. Nguồn trò chơi học tập được sử dụng nhằm phát triển ý chí cho trẻ 5-6 tuổi ở Trường mầm non Royal City Thực trạng về nguồn TCHT mà GVMN sử dụng nhằm phát triển ý chí cho trẻ MG 5-6 tuổi ở Trường Mầm non Royal City. Chúng tôi tiến hành khảo sát 14 giáo viên dạy lớp mẫu giáo 5-6 tuổi về nguồn TCHT mà giáo viên sử dụng tại trường mầm non Vinschool Royal City – R5 và thu được kết quả như sau: Bảng 2. Thực trạng về nguồn TCHT nhằm phát triển ý chí mà GVMN đã sử dụng STT Nguồn trò chơi học tập Mức độ sử dụng Chưa bao giờ Thỉnh thoảng Thường Xuyên SL % SL % SL % 1 Tài liệu các trò chơi của Vụ GDMN (Tuyển tập các trò chơi, trò chơi trong các bài soạn gợi ý) 0 0 0 0 0 0 2 Sưu tầm từ các tài liệu khác 0 0 0 0 0 0 3 Tự thiết kế theo sự sáng tạo của bản thân 0 0 0 0 0 0 4 Theo tài liệu chương trình IPC 0 0 3 21.4 11 78.6 Kết quả Bảng 2 cho thấy: GV đã sử dụng TCHT nhằm phát triển ý chí cho trẻ MG 5-6 tuổi từ các nguồn tài liệu duy nhất là theo chương trình IPC. Để tìm hiểu lí do của những kết quả trên, chúng tôi đã phỏng vấn GV với câu hỏi: “Theo Cô, Vì sao GV chỉ sử dụng TCHT nhằm phát triển ý chí cho trẻ MG 5-6 tuổi lấy nguồn từ tài liệu chương trình IPC?”. Nhiều GV đã cho biết: Các trò chơi trong các môn học đều được quy định trong chương trình IPC, và GV dựa vào chương trình khung đó để tổ chức trò chơi cho trẻ. 2.2.3. Thực trạng ý chí của trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi tại trường mầm non Vinschool Royal City trước thực nghiệm Biểu đồ 1. Kết quả nghiên cứu thực trạng mức độ biểu hiện ý chí của trẻ 5-6 tuổi Phát triển ý chí cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi 43 Căn cứ vào đặc điểm ý chí của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, chúng tôi xây dựng các biểu hiện và thang điểm nhằm đánh giá mức độ ý chí của trẻ trong trò chơi học tập. Thông qua khảo sát thực tế, kết hợp với phương pháp nghiên cứu tâm lí và đánh giá trên 6 biểu hiện trong 6 trò chơi học tập của 6 trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại trường mầm non Vinschool, kết quả mức độ biểu hiện ý chí của trẻ được thể hiện qua Biểu đồ 1. Biểu đồ 1 cho thấy: mức độ biểu hiện ý chí của trẻ được thể hiện ở cả 3 mức độ cao, trung bình (TB) và thấp. Số trẻ có biểu hiện ý chí đạt mức độ cao là 17 trẻ chiếm 34% tổng số trẻ. Số trẻ có biểu hiện ý chí đạt mức độ trung bình là 25 trẻ chiếm 50%. Số trẻ có biểu hiện ý chí đạt mức độ thấp là 8 trẻ chiếm 16%. Như vậy có thể thấy, ở trẻ đã hình thành các phẩm chất ý chí, tuy nhiên thì mức độ biểu hiện của nó chưa đồng đều giữa các trẻ. Đa số trẻ đã xác định được mục đích khi chơi. Khi thực hiện nhiệm vụ chơi, đa số trẻ là kiên trì nhưng và đã biết vượt qua khó khăn. Khi thực hiện nhiệm vụ chơi, đa số trẻ chủ động, thực hiện nhiệm vụ mà không cần ai giúp đỡ. Trẻ khá quyết đoán trong khi thực hiện hành động chơi, tuy nhiên vẫn có trẻ cần nhờ người khác giúp đỡ. Đa số trẻ bình tĩnh, tự tin, bạo dạn, nhanh nhẹn trong trò chơi. Việc kiềm chế cảm xúc của trẻ khá tốt, tuy nhiên có trẻ có biểu hiện kiềm chế nhưng không bền, dễ xúc động và nông nổi như bạn Trung An. Để thấy rõ điều này, đi vào phân tích mức độ biểu hiện ý chí của trẻ qua các biểu hiện và các loại trò chơi học tập sẽ làm sáng tỏ vấn đề. 2.2.4. Thiết kế và thực nghiệm trò chơi học tập nhằm phát triển ý chí cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi - Mục đích thực nghiệm: Chúng tôi tiến hành thực nghiệm nhằm kiểm định tính khả thi và tính hiệu quả của TCHT nhằm phát triển ý chí cho trẻ MG 5-6 tuổi đã được thiết kế qua đó kiểm nghiệm tính đúng đắn của giả thiết khoa học đã đề ra. - Nội dung thực nghiệm: Tiến hành thực nghiệm các TCHT nhằm phát triển ý chí cho trẻ MG 5-6 tuổi đã được thiết kế gồm các nhóm trò chơi: Nhóm 1: Trò chơi học tập trong lĩnh vực làm quen với toán; Nhóm 2: Trò chơi học tập trong lĩnh vực làm quen với chữ viết - Mẫu thực nghiệm: Chúng tôi tiến hành thực nghiệm trên 50 trẻ đã khảo sát mức độ phát triển trước đó. Đó là 25 bé lớp Alvin 4 và 25 bé lớp Alvin5 trường Mầm non Vinschool Royal City – R5. 2.2.4.1. Kết quả chung về mức độ biểu hiện phẩm chất ý chí của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi 0 5 10 15 20 25 30 Thấp Trung bình Cao Số lượng Biểu đồ 2. Kết quả nghiên cứu thực trạng mức độ biểu hiện ý chí của trẻ 5-6 tuổi Đinh Đức Hợi 44 Qua tiến hành thực nghiệm 4 trò chơi, chúng tôi thu được kết quả Biểu đồ 2. Biểu đồ 2 cho thấy: mức độ biểu hiện ý chí của trẻ được thể hiện đã có sự thay đổi. Số trẻ có biểu hiện ý chí đạt mức độ cao là 27 trẻ chiếm 54% tổng số trẻ. Số trẻ có biểu hiện ý chí đạt mức độ trung bình là 30 trẻ chiếm 40%. Số trẻ đạt mức độ trung bình là 3 trẻ tương đương 6%. Như vậy có thể thấy, mức độ phát triển ý chí của trẻ qua các trò chơi học tập được thiết kế tăng so với ban đầu. Đa số trẻ đã xác định được mục đích khi chơi. Khi thực hiện nhiệm vụ chơi, đa số trẻ là kiên trì nhưng và đã biết vượt qua khó khăn. Khi thực hiện nhiệm vụ chơi, trẻ đã chủ động, thực hiện nhiệm vụ mà không cần ai giúp đỡ. Trẻ khá quyết đoán trong khi thực hiện hành động chơi, tuy nhiên vẫn có trẻ cần nhờ người khác giúp đỡ. Đa số trẻ bình tĩnh, tự tin, bạo dạn, nhanh nhẹn trong trò chơi. Thông qua khảo sát thực tế kết hợp với phương pháp nghiên cứu tâm lí và đánh giá trên 6 biểu hiện trong 4 trò chơi học tập đã thiết kế và thực nghiệm của 50 trẻ 5-6 tuổi tại trường mầm non Vinschool Royal City, kết quả mức độ biểu hiện ý chí theo các biểu hiện của trẻ được thể hiện qua Bảng 3: Bảng 3. Kết quả mức độ biểu hiện ý chí của trẻ 5 – 6 tuổi qua các biểu hiện trong trò chơi học tập Nội dung Số trẻ Mức độ Cao TB Thấp SL % SL % SL % - Trẻ xác định được mục đích của trò chơi, kết quả của việc chơi. 50 25 50 23 46 2 4 - Biết vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ chơi, đạt được kết quả chơi. 50 26 52 21 46 3 6 - Độc lập không phụ thuộc vào người khác trong khi chơi. 50 23 46 24 48 3 6 - Biết đưa ra quy ết định kịp thời trong khi giải quyết nhiệm vụ chơi để đạt kết quả chơi. 50 27 54 20 40 3 6 - Mạnh dạn, tự tin hoàn thành nhiệm vụ, đạt được kết quả chơi 50 30 60 18 36 2 4 - Biết tự kiềm chế xúc cảm của bản thân trong quá trình chơi để đạt được kết quả chơi. 50 29 58 18 36 3 6 Kết quả Bảng 3 cho thấy: Biểu hiện thứ nhất, có 25 trẻ xác định mục đích tốt đạt mức độ cao, có 2 trẻ còn không xác định được mục đích, ở mức độ thấp và có 23 trẻ ở mức độ trung bình. Ở biểu hiện thứ 2, khi thực hiện nhiệm vụ chơi, trẻ có biểu hiện vượt khó và kiên trì. Có 26 trẻ đạt mức độ cao, kiên trì, biết vượt qua khó khăn tốt, 21 trẻ đạt mức độ trung bình kiên trì nhưng chưa biết vượt qua khó khăn và có 3 trẻ đạt mức độ thấp không kiên trì. Mức độ biểu hiện tính độc lập của bản thân trẻ trong khi thực hiện nhiệm vụ chơi đạt mức độ cao là 23 trẻ độc lập tự thực hiện nhiệm vụ chơi không nhờ người khác giúp đỡ, 24 trẻ có tính độc lập nhưng vẫn còn chờ đợi sự giúp đỡ của người và có 3 trẻ đạt mức độ trung bình. Phát triển ý chí cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi 45 Ở biểu hiện thứ 4, số trẻ có tính quyết đoán cao tự mình quyết định trong hành động chơi là 27 trẻ, có 20 trẻ có biểu hiện tính quyết đoán nhưng vẫn còn phụ thuộc vào người khác và có 3 trẻ không tự quyết định được. Ở biểu hiện thứ 5, tính dũng cảm hay sự mạnh dạn, tự tin khi thực hiện hành động chơi. Đây vẫn là biểu hiện có mức độ cao hơn trong số các biểu hiện. Ở mức độ cao có 30 trẻ đạt được, có 18 trẻ đạt ở mức độ trung bình, trẻ có biểu hiện của sự bình tĩnh nhưng không mạnh dạn, tự tin. Có 2 trẻ không bình tĩnh, còn e dè, nhút nhát. Biểu hiện cuối cùng là tính kiềm chế cảm xúc của trẻ khi thực hiện nhiệm vụ chơi. Ở biểu hiện này, có 29 trên tổng số 20 trẻ đạt ở mức độ cao, trẻ kiềm chế cảm xúc tốt. Có 19 trẻ đạt mức trung bình, có biểu hiện của sự kiềm chế cảm cúc nhưng không bền và 3 trẻ còn đạt mức độ thấp 2.2.4.2. Mức độ biểu hiện ý chí của trẻ 5-6 tuổi qua các loại trò chơi học tập * Trò chơi học tập làm quen với toán: Thông qua việc thử nghiệm 2 trò chơi mà chúng tôi đã thiết kế. Dựa vào biểu hiện và thang điểm đánh giá mức độ biểu hiện ý chí của trẻ trong trò chơi, thu được kết quả như sau: Bảng 4. Kết quả mức độ biểu hiện ý chí của trẻ 5 – 6 tuổi qua các biểu hiện trong trò chơi học tập làm quen với toán Nội dung Số trẻ Mức độ Cao TB Thấp SL % SL % SL % - Trẻ xác định được mục đích của trò chơi, kết quả của việc chơi. 50 24 48 24 48 2 4 - Biết vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ chơi, đạt được kết quả chơi. 50 24 48 23 46 3 6 - Độc lập không phụ thuộc vào người khác trong khi chơi. 50 20 40 27 54 3 6 - Biết đưa ra quy ết định kịp thời trong khi giải quyết nhiệm vụ chơi để đạt kết quả chơi. 50 26 52 21 42 3 6 - Mạnh dạn, tự tin hoàn thành nhiệm vụ, đạt được kết quả chơi 50 28 56 20 40 2 4 - Biết tự kiềm chế xúc cảm của bản thân trong quá trình chơi để đạt được kết quả chơi. 50 27 54 20 40 3 6 Kết quả Bảng 4 cho thấy: Biểu hiện ý chí của trẻ thông qua trò chơi làm quen với toán đã xuất hiện tuy nhiên chưa đồng đều. Để hiểu rõ hơn, chúng ta sẽ cùng đi sâu vào từng biểu hiện để theo dõi mức độ biểu hiện ý chí của trẻ. Xét theo từng biểu hiện: Biểu hiện thứ nhất, có 24 trẻ xác định mục đích tốt, có 2 trẻ còn không xác định được mục đích, ở mức độ thấp và có 24 trẻ ở mức độ trung bình, trẻ xác định được mục đích nhưng không rõ ràng Đinh Đức Hợi 46 Ở biểu hiện thứ 2, biểu hiện kiên trì vượt khó đạt kết quả chơi. Khi thực hiện nhiệm vụ chơi, trẻ có biểu hiện vượt khó và kiên trì. Có 24 trẻ đạt mức độ cao, kiên trì, biết vượt qua khó khăn tốt, 23 trẻ đạt mức độ trung bình kiên trì nhưng chưa biết vượt qua khó khăn và 3 trẻ đạt mức độ thấp không kiên trì. Ở biểu hiện thứ 3, mức độ cao có 20 trẻ độc lập tự thực hiện nhiệm vụ chơi không nhờ người khác giúp đỡ, 27 trẻ có tính độc lập nhưng vẫn còn chờ đợi sự giúp đỡ của người, có 3 trẻ đạt mức độ thấp. Biểu hiện tiếp theo là biểu hiện đưa ra quyết định kịp thời trong trò chơi. Số trẻ có tính quyết đoán cao tự mình quyết định trong hành động chơi là 26 trẻ, có 21 trẻ có biểu hiện tính quyết đoán nhưng vẫn còn phụ thuộc vào người khác và số còn lại là 3 trẻ không tự quyết định, luôn trông chờ người khác giúp đỡ. Biểu hiện thứ 5 là tính dũng cảm hay sự mạnh dạn, tự tin khi thực hiện hành động chơi. Đây là biểu hiện có mức độ cao hơn trong số các biểu hiện. Ở mức độ cao có 28 trẻ đạt được, có 20 trẻ đạt ở mức độ trung bình, trẻ có biểu hiện của sự bình tĩnh nhưng không mạnh dạn, tự tin. Còn 2 trẻ không bình tĩnh, vẫn e dè, nhút nhát. Biểu hiện cuối cùng là tính kiềm chế cảm xúc của trẻ khi thực hiện nhiệm vụ chơi. Ở biểu hiện này, có 27 trẻ đạt ở mức độ cao, trẻ kiềm chế cảm xúc tốt. Có 20 trẻ đạt mức trung bình, có biểu hiện của sự kiềm chế cảm cúc nhưng không bền và 3 trẻ đạt mức độ thấp. * Trò chơi học tập làm quen chữ viết: Trò chơi học tập làm quen chữ viết: là trò chơi nhằm củng cố, ôn luyện lại cho trẻ nhận biết về chữ cái đã học thông qua trò chơi. Cho trẻ làm quen với chữ cái là rất khó, đây là giai đoạn đầu tiên để giúp trẻ học chữ ở lớp 1, bên cạnh nhận biết, củng cố, ôn tập chữ cái đòi hỏi trẻ phải có ý chí cao để giải quyết nhiệm vụ chơi. Bảng 5. Mức độ biểu hiện ý chí của trẻ qua các biểu hiện trong trò chơi học tập làm quen chữ viết Nội dung Số trẻ Mức độ Cao TB Thấp SL % SL % SL % - Trẻ xác định được mục đích của trò chơi, kết quả của việc chơi. 50 26 52 22 44 2 4 - Biết vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ chơi, đạt được kết quả chơi. 50 24 48 23 46 3 6 - Độc lập không phụ thuộc vào người khác trong khi chơi. 50 26 52 21 42 3 6 - Biết đưa ra quy ết định kịp thời trong khi giải quyết nhiệm vụ chơi để đạt kết quả chơi. 50 28 56 19 38 3 6 - Mạnh dạn, tự tin hoàn thành nhiệm vụ, đạt được kết quả chơi 50 32 64 16 32 2 4 - Biết tự kiềm chế xúc cảm của bản thân trong quá trình chơi để đạt được kết quả chơi. 50 31 62 16 32 3 6 Phát triển ý chí cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi 47 Thông qua 2 trò chơi học tập mà chúng tôi thiết kế và thực nghiệm, dựa vào biểu hiện và thang điểm đánh giá mức độ biểu hiện ý chí của trẻ trong trò chơi, chúng tôi thu được kết quả như ở Bảng 5. Kết quả Bảng 5 cho thấy: mức độ biểu hiện ý chí theo biểu hiện trong tổng số 3 trò chơi học tập làm quen chữ viết thể hiện ở cả 3 mức độ cao, trung bình và thấp, cụ thể từng biểu hiện như sau: Thứ nhất, biểu hiện tính xác định mục đích hành động, được thể hiện ở cả 3 mức độ cao, trung bình và thấp. Cụ thể: đạt mức độ cao là 52%, trẻ không xác định được mục đích, ở mức độ thấp chiếm 4% trẻ không xác định được mục đích của trò chơi và 44% ở mức độ trung bình, trẻ xác định được mục đích nhưng chưa rõ ràng. Thứ hai, biểu hiện tính kiên trì vượt khó để hoàn thành nhiệm vụ chơi, kết quả chơi ở biểu hiện này, mức độ có sự thay đổi so với biểu hiện 1. Cụ thể: đạt mức độ cao có 48%, trẻ kiên trì, biết cách vượt qua khó khăn tốt, 46% trẻ ở mức độ trung bình, trẻ trẻ kiên trì nhưng chưa biết vượt qua khó khăn. Số còn lại là 6 % trẻ đạt mức độ thấp. Thứ ba, biểu hiện tính độc lập trong thực hiện hành động để hoàn thành nhiệm vụ chơi, kết quả chơi. Biểu hiện này cũng đạt mức độ cao. Cụ thể: đạt mức độ cao có 52% trẻ độc lập, tự mình thực hiện nhiệm vụ mà không nhờ ai khác giúp đỡ, có 42% trẻ ở mức độ trung bình, trẻ có độc lập nhưng vẫn nhờ người khác giúp đỡ. Số còn lại là 6% trẻ đạt mức độ thấp. Thứ tư, biểu hiện tính quyết đoán trong thực hiện hành động chơi. Mức độ ở biểu hiện này giống biểu hiện thứ nhất. Cụ thể: đạt mức độ cao có 56% trẻ, trẻ độc lập, trẻ tự mình quyết định thực hiện nhiệm vụ mà không nhờ ai khác giúp đỡ. Có 38% ở mức độ trung bình, trẻ có biểu hiện của sự quyết đoán nhưng vẫn nhờ người khác giúp đỡ. Số còn lại là 6% trẻ đạt mức độ thấp. Thứ năm, biểu hiện tính mạnh dạn, tự tin khi thực hiện hành động chơi. Cụ thể: đạt mức độ cao có 64% trẻ mạnh dạn, tự tin và rất bình tĩnh. Ở mức độ trung bình chiếm 32% trẻ có biểu hiện của sự bình tĩnh nhưng không tự tin, mạnh dạn. Chỉ có 4% trẻ đạt mức độ thấp. Cuối cùng, biểu hiện tính kiềm chế cảm xúc trong thực hiện nhiệm vụ chơi. Cụ thể: đạt mức độ cao 62% trẻ kiềm chế cảm xúc tốt. Ở mức độ trung bình chiếm 32% trẻ có sự biểu hiện kiềm chế cảm xúc nhưng không bền. Số còn lại là 6% trẻ đạt mức độ thấp Như vậy, kết quả biểu hiện ý chí của tr