Bài giảng Kế toán ngân hàng - Chương 2: Kế toán nghiệp vụ tiền mặt

2/26/2016 1 Chương 2: Kế toán nghiệp vụ tiền mặt Mục tiêu Mô tả được các hoạt động ngân quỹ tại NHTM. Nắm được quy trình kế toán thu/ chi tiền mặt của NHTM. Giải thích được chỉ tiêu tiền mặt trên BCTC của NHTM Nội dung Khái quát về nghiệp vụ tiềnmặt Nguyên tắc kế toán Phươngpháp kế toán Trình bày BCTC 2/26/2016 2 Khái quát về nghiệp vụ tiền mặt Giao dịch với khách hàng Giao dịch giữa các NHTM, giữa NHTM và NHNN Giao dịch tại ATM Giao dịch trong ngân hàng Nguyên tắc kế toán Ngân hàng chỉ phản ánh vào tài khoản tiềnmặt số tiền thực tế khi có thu, chi tiềnmặt. Tồn quỹ tiền mặt trên sổ sách = Tồn quỹ tiềnmặt thực tế tại mọi thời điểm. Đối với tiền mặtngoại tệ ngân hàng phải quản lý và ghinhận vào sổ sách kế toán theo nguyên tệ và bằngVND. Quyđổi ngoại tệ. Tài khoản sử dụng TK1011: Tiền mặt tại đơn vị TK1031: Ngoại tệ tại đơn vị TK1014: Tiền mặt tại máy ATM TK1019: Tiền mặt đang vận chuyển TK1013: Tiền mặt không đủ tiêu chuẩn lưu thông chờ xử lý TK3614: Thiếu quỹ chờ xử lý TK4610: Thừa quỹ chờ xử lý Một số kết cấu tài khoản TK1011-Tiền mặt tại đơn vị Bên Nợ Số tiền mặt thu vào quỹ nghiệp vụ Bên Có Số tiền mặt chi ra từ quỹ nghiệp vụ Số dư Cuối kỳ Tiền mặt có tại quỹ nghiệp vụ Chi tiết Tiền mặt đã kiểm đếm Tiền mặt thu theo túi niêm phong TK1014-Tiền mặt tại máy ATM Bên Nợ Tiền mặt tiếp quỹ Số tiền nạp vào máy Bên Có Chi tiền tại máy Nộp về quỹ Số dư Cuối kỳ Tiền mặt hiện có tại máy ATM 2/26/2016 3 Một số kết cấu tài khoản TK1019-Tiền đang chuyển Bên Nợ Tiền mặt xuất quỹ chuyển đi Bên Có Tiền mặt đã chuyển đến Số dư Cuối kỳ Tiền mặt hiện đang chuyển TK1013-Tiền mặt không đủ tiêu chuẩn lưu thông chờ xử lý Bên Nợ Thu tiền mặt không đủ tiêu chuẩn đã thu Bên Có Thu tiền mặt không đủ tiêu chuẩn đã xử lý Số dư Cuối kỳ Thu tiền mặt không đủ tiêu chuẩn chờ xử lý Một số kết cấu tài khoản TK3614- Thiếu quỹ chờ xử lý Bên Nợ Thiếu quỹ Bên Có Thiếu quỹ đã xử lý Số dư Cuối kỳ Thiếu quỹ chờ xử lý TK4610- Thừa quỹ chưa xử lý Bên Nợ Thừa quỹ đã xử lý Bên Có Thừa quỹ Số dư Cuối kỳ Thừa quỹ chưa xử lý Chứng từ sử dụng Giấy nộp tiền mặt. Giấy rút tiền mặt. Phiếu thu tiền mặt. Phiếu chi tiền mặt. SEC tiền mặt. Giấy nộp tiền kiêm lệnh chuyển tiền. Bảng kê tiền mặt, * Thu - chi tieàn maët ñaõ kieåm ñeám: TK thích hợp (TG, TK,) TK Tieàn maët – 1011/ 1031 Thu tieàn maët Chi tieàn maët 12 Phương pháp kế toán 2/26/2016 4 Ví dụ 1 Thu-chi tiền mặt đã kiểm đếm 1. Cổ đông góp vốn bằng tiền mặt. 2. Cho khách hàng vay ngắn hạn bằng tiền mặt. 3. Khách hàng rút tiền gửi không kỳ hạn bằng tiền mặt 4. Khách hàng gửi tiết kiệm có kỳ hạn 6 tháng bằng tiền mặt 5. Mua tài sản cố định bằng tiền gửi ngân hàng Yêu cầu: • Định khoản các nghiệp vụ • Cho biết ảnh hưởng của từng nghiệp vụ đến Bảng CĐKT. Caùc khoaûn chôø TT khaùc - 4599 1011 Tieàn maët chöa kieåm Thu tieàn maët nieâm phong (1) TG cuûa KH - 4211 1011 Tieàn maët ñaõ kieåm Chuyeån tieàn chöa kieåm => ñaõ kieåm (2a) Ghi coù cho KH (2b) * Thu tieàn maët chöa kieåm ñeám: 14 Phương pháp kế toán Ví dụ 2 Thu-chi tiền mặt chưa kiểm đếm 1. Khách hàng đến NH gửi 1 tỷ đồng, vì là khách hàng truyền thống & hết giờ giao dịch nên ngân hàng niêm phong, chưa kiểm đếm (không trả lãi). 2. Ngày hôm sau, tiền đã được kiểm đếm (không có thừa thiếu). 3. Khách hàng đề nghị chuyển vào tài khoản tiền gửi không kỳ hạn cho khách hàng. Yêu cầu: • Định khoản các nghiệp vụ Tieàn maët - 1011 Tieàn ñang chuyeån - 1019 Xuất tiền mặt chuyển đi(1) TK thích hôïp – 4211/1113/51 Ghi nôï TK thích hôïp (2a) Nhaäp laïi quyõ TM (2b) 16 Phương pháp kế toán Điều chuyển vốn 2/26/2016 5 Ví dụ 3 Chi tiền mặt tại đơn vị nhận Tại Chi nhánh ngân hàng Việt Á có nghiệp vụ sau đây: Đầu ngày: Chi nhánh tiếp quỹ cho PGD Cuối ngày: Chi nhánh nhận hoàn quỹ từ PGD Ví dụ 3 Chi tiền mặt tại đơn vị nhận PGD định khoản ra sao Nhận tiếp quỹ: Hoàn quỹ: TK Thöøa quyõ - 4610 TK Tieàn maët taïi quyõ - 1011 Khi phaùt hieän thöøa quyõ (1) TG cuûa KH - 4211 TN khaùc - 79 Traû cho KH baèng TM (2a) Traû vaøo TK cho KH (2b) Khoâng phaùt hieän nguyeân nhaân (2c) 19 Phương pháp kế toán Thừa tiền mặt 20 Vào cuối ngày, khi kiểm quỹ, kế toán phát hiện số tiền thực tế cao hơn số tiền trên sổ kế toán là 500.000đ. Trường hợp 1: Số tiền chênh lệch trên do khách hàng trả thừa nên ngân hàng trả lại cho khách hàng (bằng tiền mặt hoặc đưa vào tài khoản tiền gửi thanh toán của khách hàng) Trường hợp 2: Không phát hiện nguyên nhân số tiền chênh lệch. Yêu cầu: Định khoản các sau phát sinh tại Ngân hàng Ví dụ 4 Thừa tiền mặt 2/26/2016 6 TM taïi quyõ - 1011 Thieáu quyõ - 3614 Phaùt hieän thieáu quyõ (1) TG cuûa KH - 4211 Boài thöôøng - 3615 Thu ñöôïc baèng TM (2a) Thu ñöôïc töø TK KH (2b)Khoâng phaùt hieän nguyeân nhaân (2c) CP khaùc - 89 21 Phương pháp kế toán Thiếu tiền mặt 22 Vào cuối ngày, khi kiểm quỹ, kế toán phát hiện số tiền thực tế thấp hơn số tiền trên sổ kế toán là 800.000đ. Trường hợp 1: Số tiền chênh lệch trên do khách hàng đưa thiếu, ngân hàng liên hệ khách hàng & khách hàng đồng ý trả thêm (bằng tiền mặt hoặc lấy từ TK TGKH) Trường hợp 2: Bắt buộc thủ quỹ bồi thường. Trường hợp 3: Không phát hiện nguyên nhân số tiền thiếu chênh lệch & không bắt thủ quỹ bồi thường. Yêu cầu: Định khoản các nghiệp vụ sau phát sinh Ví dụ 5 Thiếu tiền mặt TM taïi quyõ - 1011 Traû tieàn ñuû tieâu chuaån cho KH (2) TM khoâng ñuû...- 1013TT vôùi KH - 4523 Tieàn khoâng ñuû tieâu chuaån ñaõ ñoåi laïi cho NHNN (3) Thu tieàn khoâng ñuû tieâu chuaån (1) 23 Phương pháp kế toán Tiền thiếu tiêu chuẩn 24 Khách hàng đem tiền đến ngân hàng đổi, giao dịch viên phát hiện 10 triệu tiền cũ rách. Sau khi trao đổi với khách hàng, ngân hàng chấp nhận tiền cũ rách. Sau đó đổi tiền cũ rách lấy tiền đủ tiêu chuẩn tại ngân hàng nhà nước Yêu cầu: Định khoản các nghiệp vụ sau phát sinh Ví dụ 6 Tiền thiếu tiêu chuẩn