Trước đây công tác phân loại vi sinh vật vẫn dựa căn bản trên các đặc tính hình thái, sinh lý và hóa vi sinh vật: nhuộm, hình dạng tế bàokhuẩn lạc, khả năng di động, nhu cầu dinh dưỡng, khả năng sinh acid trong môi trường cũng như sắc tố tạo thành v.v.Các đặc trưng này đôi khi cũng bộc lộ những hạn chế do các đặc tính được dùng cho nhóm vi sinh vật này (Enterobacteriaceae) nhưng lại khôngcó ý nghĩa đối với nhóm khác (vi khuẩn gram âm -gram negative bacteria). Hạn chế của các phương pháp phân loại truyền thống dẫn đến nhiều trường hợp phải xác định lại tên phân loại của một số vi sinh vật. Từ trước đến nay, đơn vị cơ bản của định tên vi sinh vật là loài, bao gồm nhóm các cơ thể có mức độ tương đồng cao về các đặc điểm hình thái.
14 trang |
Chia sẻ: haohao89 | Lượt xem: 2059 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem nội dung tài liệu Bài giảng Phân loại vi sinh bằng sinh học phân tử: Khái quát các phương pháp phân loại vi sinh truyền thống, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Bài 12 Phân loại vi sinh bằng Sinh Học Phân Tử
1. Khái quát về các phương pháp phân loại vi sinh vật
truyền thống:
Trước đây công tác phân loại vi sinh vật vẫn dựa căn bản trên các đặc tính
hình thái, sinh lý và hóa vi sinh vật: nhuộm, hình dạng tế bào khuẩn lạc, khả
năng di động, nhu cầu dinh dưỡng, khả năng sinh acid trong môi trường cũng
như sắc tố tạo thành v.v..Các đặc trưng này đôi khi cũng bộc lộ những hạn chế
do các đặc tính được dùng cho nhóm vi sinh vật này (Enterobacteriaceae)
nhưng lại không có ý nghĩa đối với nhóm khác (vi khuẩn gram âm - gram
negative bacteria). Hạn chế của các phương pháp phân loại truyền thống dẫn
đến nhiều trường hợp phải xác định lại tên phân loại của một số vi sinh vật. Từ
trước đến nay, đơn vị cơ bản của định tên vi sinh vật là loài, bao gồm nhóm
các cơ thể có mức độ tương đồng cao về các đặc điểm hình thái.
Các phương pháp dựa trên các phản ứng sinh hóa:
Từ những hạn chế của việc xác định các đặc tính hình thái dẫn đến nhiều
nghiên cứu tập trung vào các phản ứng sinh hóa đặc trưng cho các vi sinh vật
riêng biệt. Sự khác biệt của các phản ứng có ý nghĩa cho phân loại các vi sinh
vật.
- API20E KIT,
nguyên tắc: dựa vào 20 phản ứng khác nhau. Nói chung hiện nay có nhiều
nơi vẫn dùng kỹ thuật này nhưng nhìn chung kết quả cũng còn nhiều
sai số do nhiều nguyên nhân khác nhau: cụ thể trong các trường hợp
gene quyết định phản ứng sinh hóa nằm trong plasmid lại bị mất do
nhiều nguyên nhân khác nhau như tuổi tế bào, lượng giống cấy hay
thay đổi trong quá trình nuôi cấy dẫn đến sai khác và làm sai kết quả.
- Phân biệt bằng thực khuẩn thể:
Các vi khuẩn có độ mẫn cảm với thực khuẩn thể khác nhau. Có thực khuẩn
thể xâm nhiễm làm tan tế bào ngay lập tức để sau đó thực khuẩn thể
nhân lên thành các hạt trong tế bào chủ, trong khi đó với một số vi
khuẩn thì thực khuẩn thể xâm nhiễm nhưng lại không làm tan tế bào vi
khuẩn và chúng cùng tồn tại với tế bào vật chủ. Dựa vào sự khác biệt
này mà người ta dùng các thực khuẩn thể khác nhau để phân biệt các
đối tượng vi khuẩn nghiên cứu.
Tuy nhiên, phương pháp này cũng bộc lộ một số nhược điểm khó giải
quyết là các đặc tính mẫn cảm của vi khuẩn với thực khuẩn thể lại thay
đổi do điều kiện ngoại cảnh hoặc là vi khuẩn lại có mức độ mẫn cảm
khác nhau đối với các thực khuẩn thể khác nhau. Mặt khác nữa, thực
khuẩn thể rất dễ thay đổi các đặc tính do đó cũng làm thay đổi cơ chế
xâm nhiễm vào vi khuẩn chủ.
- Phân biệt theo Typ huyết thanh:
Đây là phương pháp được dùng khá lâu nhưng rất hiệu quả và hiện vẫn
đang được sử dụng (ví dụ nhóm vi khuẩn Bt). Nguyên tắc là dựa vào
nhóm quyết định kháng nguyên trên tế bào vi sinh vật (bề mặt tế bào
tiên mao hoặc protein vỏ). Ưu thế của phương pháp này là các kháng
huyết thanh được dùng để biệt hóa nhiều chi khác nhau, trong nhiều
trường hợp đặc trưng cho loài. Nói chung đây là phương pháp khá ổn
định nhưng hạn chế chủ yếu của phương pháp này ở chỗ: yêu cầu kỹ
thuật sản xuất kháng huyết thanh và tiêu chuẩn hóa phản ứng kháng
huyết thanh không đồng nhất tại các phòng thí nghiệm và tính ổn định
giữa các lần lặp lại.
- Phân biệt bằng loại hoạt chất kháng khuẩn
(Bacteriocin):
Bacteriocin bản chất là peptid kháng khuẩn sinh ra bởi vi khuẩn để chống
lại vi khuẩn khác. Như vậy, loại vi khuẩn tạo ra loại bacteriocin nào thì có
khả năng kháng lại chính bacteriocin đó. Bởi vậy có nhiều loại vi khuẩn
đã được phân loại dựa vào kiểu bacteriocin.
Kết luận: Có nhiều phương pháp truyền thống được sử dụng trong nhiều
nghiên cứu phân loại nhưng không có phương pháp nào tỏ ra vạn năng thích
hợp cho mọi đối tượng vi sinh vật, tính chính xác chỉ có thể đạt được khi kết
hợp nhiều phương pháp khác nhau.
2. Cách tiếp cận phân loại học với kỹ thuật sinh học
phân tử:
Ngày nay những tiến bộ trong sinh học phân tử đã mở ra khả năng ứng
dụng hữu hiệu trong phân loại học và nghiên cứu đa dạng vi sinh vật. Nếu như
các phương pháp truyền thống chỉ tập trung trên một số đối tượng vi sinh vật
thì phương pháp sinh học phân tử có thể áp dụng trên mọi đối tượng vi sinh
vật.
Nói chung các phương pháp sinh học phân tử tập trung vào các kỹ thuật
chủ yếu là:
+ Phân tích acid nucleic.
+ Phân tích protein.
+ Phân tích lipopolysaccharid.
+ Hóa phân loại học.
Trong phần này chúng tôi tập trung giới thiệu một số kỹ thuật phân loại
liên quan đến acid nucleic. Các phần sau chúng tôi lần lượt giới thiệu các
phương pháp liên quan đến polysaccharid, lipoprotein và hóa phân loại.
2.1. Phân tích acid nucleic:
Kỹ thuật phân tích acid nucleic liên quan chủ yếu đến phân tích kích
thước, cấu trúc acid nucleic, mối tương quan về trình tự acid nucleic thông qua
giải trình tự ADN và lai ADN.
a. Phân tích ADN plasmid:
Phương pháp phân tích ở đây bao gồm tách plasmid, so sánh các loại
plasmid về kích thước sau đó tinh sạch plasmid và xử lý bằng enzym cắt hạn
chế, sau đó điện di trên gel agarose và so sánh sự đa hình của các mảnh cắt
để phân biệt các chủng vi sinh vật với nhau.
Plasmid vòng
Streptomyces và Borrelia
Plasmid là nhân tố di truyền ngoài nhân và sao chép độc lập với nhiễm
sắc thể. Cấu trúc plasmid là sợi đôi ADN khép kín theo vòng. Tuy nhiên, có
nhiều trường hợp ngoại lệ là sợi kép ADN mạch thẳng (đối với vi khuẩn Borrelia
và Streptomyces). Plasmid được tìm thấy hầu hết ở các vi khuẩn và một số ít
các vi sinh vật nhân thực bậc thấp như nấm men.
+ Tách plasmid:
Thông thường lượng plasmid có trong tế bào chiếm < 5% tổng số acid nucleic
của tế bào. Như vậy, ta phải thực hiện phép tách plasmid ra khỏi ADN của
nhiễm sắc thể. Nói chung có nhiều phương pháp tách plasmid từ vi khuẩn
nhưng nguyên tắc chung là phá tế bào vi khuẩn dùng enzym, siêu âm hay
trong dung dịch kiềm có chất tẩy rửa là SDS hoặc TritonX-100, sau đó là việc
loại ADN của nhiễm sắc thể và protein. Thông thường dùng phương pháp kết
tủa với axetat. Lúc này phần lớn các thành phần ADN nhiễm sắc thể và protein
của tế bào đã bị kết tủa bị loại bằng li tâm và plasmid nằm trong dịch trên tủa
được tách khi kết tủa với ethanol hay isopropanol. Đây là phương pháp có hiệu
quả để tách plasmid, trên thực tế hiệu quả tách các plasmid có kích thước nhỏ
cao hơn nhiều so với các plasmid có kích thước lớn (>100 Kb). Với các plasmid
có kích thước lớn cần các thao tác nhẹ nhàng để tránh đứt gãy do các nguyên
nhân cơ học. Với cách tách plasmid như trên thì sản phẩm thu được có lẫn các
đoạn ADN có kích thước khoảng 500 bp và nhiễm ARN. Để tránh nhiễm ARN thì
cần xử lý với RNase (ribonuclease A). Tuy nhiên, có thể tách theo các phương
pháp như:
- Tách bằng Caeseium chloride.
- Tách bằng KIT QIAGENE.
- Tách bằng kỹ thuật khác.
+ Điện di plasmid trên gel agarose:
Sau khi thu được plasmid thì phải tiến hành kiểm tra trước khi phân tích
kết quả điện di trên gel agarose để biết phổ plasmid và kích thước của chúng.
Khi tiến hành điện di thì nồng độ gel khoảng 0.7- 1% với một trong các đệm
sau: TAE (40 mM Tris acetat 1mM EDTA, pH 8.0), TBE (89 mM Tris borat 89
mM boric acid, 2 mM EDTA, pH 8.0) và TPE (80 mM Tris- phosphats 2 mM
EDTA, pH 8.0). Sau khi điện di, gel được nhuộm với ethidium bromide và phát
hiện dưới tia UV (310 nm). Nồng độ ethidium bromide khoảng 5 mg/l và thời
gian nhuộm là 10 phút. Sau đó được rửa một lần nhanh bằng nước loại ion
trước khi được nhìn dưới UV và chụp ảnh làm tài liệu.
Một số vấn đề cần lưu ý khi phân tích plasmid: trên gel thông thường
plasmid được thấy ở 3 dạng: dạng siêu xoắn, dạng đứt gãy và dạng mạch
thẳng khi bị cắt bởi endonuclease. Dạng di chuyển tốc độ cao hơn là siêu xoắn
(Hình 1.1).
Hình 1.1. Di chuyển của plasmid mạch thẳng (L) và siêu xoắn (OC) khi điện di
Đôi khi việc tách plasmid cũng phức tạp đặc biệt trong những trường hợp
plasmid có kích thước nhỏ có lẫn các mảnh ADN của nhiễm sắc thể. Trong mọi
trường hợp đều có nhiễm các RNA và chúng di động nhanh nhất trừ các trường
hợp plasmid như vậy không được nhầm lẫn giữa plasmid siêu xoắn và dạng
chính plasmid đứt gãy và plasmid khác. Một chú ý khác là tránh nhầm lẫn khi
so sánh kích thước giữa các plasmid siêu xoắn và dạng duỗi xoắn hay mạch
thẳng. Thực tế là chỉ có thể so sánh các plasmid siêu soắn với nhau về kích
thước.
Khi tiến hành phân biệt giữa các chủng vi khuẩn thì đương nhiên là chỉ
có thể thực hiện so sánh giữa các chủng cùng có plasmid với nhau. Cũng nên
chú ý là không phải các chủng đều giống nhau về đặc tính miễn dịch nếu có
chung kết quả phân tích plasmid như nhau. Phép phân tích sẽ có hiệu quả
trong các mẫu có nhiều loại plasmid, tuy nhiên cũng phải tính đến việc các
plasmid cũng có thể bị mất trong quá trình bảo quản.
+ Kỹ thuật dấu vân tay (finger printing) phân tích
plasmid với enzym cắt hạn chế:
Cho đến nay, người ta đã tìm thấy hơn 400 enzym cắt hạn chế. Mục đích
của kỹ thuật này bổ sung cho kỹ thuật so sánh phổ kích thước plasmid ở trên.
Tức là người ta có thể phân biệt được sự khác nhau của các plasmid có cùng
kích thước. Như vậy, khi xử lý plasmid với một hay kết hợp một số enzym cắt
hạn chế thì kết quả sẽ thu được là các đoạn ADN được cắt có kích thước khác
nhau. Kết quả này có độ lặp lại cao, do đó dễ sử dụng khi so sánh các mẫu
khác nhau.
Hiện nay, có nhiều enzym cắt hạn chế được sản xuất và tiêu thụ trên thị
trường, các enzym này có điểm nhận biết thay đổi từ 4-6 cặp nucleotid. Thông
thường xử lý enzym trong 1 giờ sau đó mẫu được phát hiện trên gel agarose
hoặc polyacrylamid Tuỳ thuộc vào kích thước của các mảnh cắt mà sử dụng
agarose có nồng độ khác nhau:
Bảng 1.1. Nồng độ agarose và kích thước mẫu ADN tương ứng.
Nồng độ agarose (%) Kích thước ADN (kb)
0.3 1-7
0.5 0.7-45
0.8 0.4-20
1.0 0.3-10
1.2 0.2-8
1.5 0.2-6
2.0 0.1-5
Theo kinh nghiệm của nhiều tác giả (Grimont-1991) phổ các băng ADN
có ý nghĩa cho so sánh không nên dưới 10 băng và nên có cả băng kích thước
nhỏ và kích thước lớn. Tuy nhiên, các băng lớn không nên vượt quá 10 do băng
có kích thước lớn như vậy khó di chuyển trên gel. Trong các trường hợp so
sánh thì nên dùng thang chuẩn ADN để so sánh kích thước và phép phân tích
dấu vân tay cho các lần phân tích khác nhau. Như đã trình bày ở trên, nếu như
phân tích các chủng vi sinh vật dựa vào kích thước plasmid có ý nghĩa đối với
các đối tượng có nhiều plasmid thì phương pháp xử lý enzym cắt hạn chế lại có
ý nghĩa lớn trong các trường hợp nghiên cứu dịch tễ học trên các chủng có
cùng phổ plasmid hay plasmid có kích thước giống nhau. Người ta đã ứng dụng
kỹ thuật này trong nghiên cứu chủng E.coli (0157: H7) gây bệnh từ thực phẩm
(Hamburger). Các plasmid từ các chủng khác nhau thì có phổ khác nhau về các
đặc điểm cắt bởi enzym cắt hạn chế. Kết quả tạo ra các mảnh ADN đặc trưng
cho cá thể làm cơ sở cho phép so sánh. Tuy nhiên khó có thể so sánh kết quả
thu được từ các phòng thí nghiệm khác nhau, sở dĩ như vậy là do không dùng
cùng một loại enzym cắt hạn chế. Một lý do nữa cũng cần được đề cập đến là
sự xuất hiện các đột biến ngẫu nhiên tại vị trí enzym cắt, kết quả này tạo ra sự
khác biệt về phổ thu được từ các mảnh cắt.
b. Phân tích ADN nhiễm sắc thể:
Phương pháp phân tích ở đây bao gồm việc tách ADN của nhiễm sắc thể
và cắt bằng enzym cắt hạn chế để phân biệt giữa các vi sinh vật với nhau. Một
chú ý khi tách ADN nhiễm sắc thể phải thao tác nhẹ nhàng để tránh đứt gãy do
nguyên nhân cơ học. Nói chung các mảnh cắt nên có kích thước nhỏ hơn hoặc
bằng 50 kb. Việc tách các mảnh cắt đó được thực hiện dựa vào kỹ thuật điện di
trong trường xung điện (PFGE = Pulsed Field Gel Electrophoresis ).style="text-align:
justify; margin-top: 6.0pt"> Như vậy kỹ thuật dấu vân tay không chỉ áp
dụng trong trường hợp trên tế bào mang plasmid mà kỹ thuật này còn được sử
dụng với nhiễm sắc thể cho mọi trường hợp.rường hợp.ường hợp.ường hợp.
Liên quan đến vấn đề này phải kể đến kỹ thuật BRENDA: phân tích kết
quả xử lý enzym cắt hạn chế với vi sinh vật. Ở đây cách chọn loại enzym cắt
hạn chế vô cùng quan trọng, theo cách chọn này có thể tạo ra quá nhiều mảnh
cắt nên không thể phân biệt được các băng riêng rẽ trong khi đó đối với các
trường hợp khác lại tạo ra quá ít mảnh cắt có kích thước lớn khó tách theo các
kỹ thuật điện di hiện có. Các vi sinh vật khác nhau có tỷ lệ GC khác nhau (dao
động từ 25-75%) các mảnh cắt thu được sau khi xử lý enzym cắt hạn chế rất
khác nhau. Theo Nei M. và Li W. H. (1979) thì số mảnh cắt có thể thu được
tính trên lý thuyết là:
a = (g/2)r1 x {1-(g/2)}r2
Trong đó: g - tỷ lệ GC của ADN
r1 - số cặp GC
r2 - số cặp AT trong vị trí cắt của enzym giới hạn sử
dụng
a - số vị trí cắt khi sử dụng enzym cắt hạn chế.
Mặt khác, người ta cũng căn cứ vào kết quả nghiên cứu các vị trí cắt của
bộ gene vi sinh vật làm cơ sở cho cách chọn enzym cắt. Thông thường cho mỗi
phép phân tích người ta ghi được số các băng cắt bởi enzym và tính toán kích
thước các mảnh tạo thành làm cơ sở cho các phép phân tích về sau. Tuy nhiên,
một trong những nguyên nhân hạn chế cho phép phân tích trên là các phương
pháp tách ADN thông thường đều dẫn đến thay đổi kích thước do đứt gãy ADN
nhiễm sắc thể, mặt khác sự có mặt của plasmid lẫn cũng tạo ra sự khác biệt
giả trong kết quả phân tích, để khắc phục nhược điểm trên người ta phải thực
hiện phép phân tích ADN nhiễm sắc thể nguyên vẹn để phát hiện các nguồn
ADN tạp nhiễm lẫn vào kết quả phân tích.
+ Kỹ thuật điện di trong trường xung điện (điện di
trong trường điện thay đổi, PFGE)
- Nguyên tắc: Trước tiên các mẫu đưa vào phân tích phải được xử lý
trước bằng loại enzym cắt hạn chế mà có rất ít điểm cắt. Kết quả phải tạo ra
được các mảnh có kích thước lớn (50 kb – 12 Mb), với kích thước này không
thể điện di theo phương pháp thông thường mà chỉ có thể tách ra bằng kỹ
thuật PFGE (ật PFGE (ật PFGE (uật PFGE (Pulsed-Field Gel Electrophoresis ). Kỹ
thuật PFGE lần đầu tiên được Schwartz va Cantor (1984) giới thiệu. Tuy nhiên
sau đó đã có nhiều tác giả mô tả lại kỹ thuật này, tuy có sai khác ít nhiều
nhưng cơ sở lý thuyết của các phương pháp này là như nhau: Mục đích của kỹ
thuật này là tăng khả năng di động của các mảnh ADN có kích thước lớn trong
điện trường, do đó các thành phần gel và đệm hầu như không thay đổi theo
các phương pháp điện di thông thường. Tuy nhiên theo phương pháp thông
thường thì sự điện di liên quan đến sự di động của các mảnh ADN có kích thước
khác nhau trên gel agarose trong một trường điện không đổi. Kết quả ở đây là
phân tử lớn khó di động hơn phân tử nhỏ qua mắt xích agarose, tạo ra sự tách
biệt trong trường điện di. Trong trường hợp PFGE lực làm thay đổi khả năng di
động lại là trường điện tích thay đổi liên tục dẫn đến các mảnh ADN có kích
thước khác nhau thay đổi hướng di động. Như vậy kết quả là các mảnh có kích
thước khác nhau sẽ có khả năng di động khác nhau. Kích thước càng lớn thì
mức độ di động càng chậm. Sự di động khác nhau của ADN chủ yếu phụ thuộc
vào kích thước chứ không phải do gel agarose như ở phương pháp điện di
thông thường, hình 1.2.
Hình 1.2. Sử dụng kỹ thuật PFGE phân tích nhiễm sắc thể
sau khi xử lý với Sma I với 7 chủng Haemophilus ìnluenzae.
Tiếp theo các mô tả của Schwartz va Cantor, Smith và Codemine (1990)
đã đề cập đến sự di chuyển của các mảnh ADN khác nhau là hàm số tuyến tính
với kích thước của chúng. Trên cơ sở đó có thể điều chỉnh các xung điện và
điện trường. Tuy nhiên các nhân tố khác cũng có mối tương tác lẫn nhau và
ảnh hưởng đến khả năng di động của ADN như: nhiệt độ, điện thế, nồng độ
agarose cũng như nồng độ ion trong đệm.
- Chuẩn bị ADN cho PFGE: Chuẩn bị ADN từ nhiễm sắc thể không giống
như các phương pháp chuẩn bị ADN plasmid. Một vấn đề thường xảy ra là sự
đứt gãy ngẫu nhiên ADN dẫn đến sai khác trong kết quả phân tích. Để hạn chế
điều này người ta phải thực hiện kỹ thuật tách ADN NST khỏi tế bào mẫu
agarose có nhiệt độ nóng chảy thấp – LMT (Schwartz va Cantor – 1984 và
Smith, Klco 1988). Theo phương pháp này hỗn dịch tế bào (dịch nuôi cấy hoặc
dịch huyền phù) được trộn với LMT agarose tại 37oC. Hỗn dịch đầu tiên được xử
lý với enzym và chất tẩy rửa để tách ADN NST khỏi thành, màng tế bào, RNA
và protein. Sau đó là xử lý với EDTA, bất hoạt nuclease tế bào với proteinase K
và N-lauroylsarcosine để loại các thành phần khác của tế bào. Kết quả là phần
LMT agarose có chứa ADN NST được dùng làm mẫu chạy gel 0.5-1.0% (nên
làm tan ở 65oC) và đưa lên mẫu chạy gel PFGE, tài liệu của Smith (1988) mô
tả chi tiết cách chuẩn bị mẫu từ các tế bào có và không có thành tế bào: vi
khuẩn, nấm men, nấm sợi, tế bào thực vật và động vật. Nói chung với các
trường hợp có thành tế bào thì cần đến enzym phá thành tế bào. Lượng ADN
NST thường dao động trong khoảng 0.5-20 µg ADN là thích hợp. Nếu quá
nhiều ADN thì không thể phân tích được, còn quá ít thì cũng không thể phát
hiện được các băng ADN trong kết quả phân tích. Mẫu ADN dùng cho kỹ thuật
PFGE có thể được giữ 1 năm trong lạnh có chứa 0.5M EDTA.
- Sau khi thu được ADN NST trong mẫu LMT agarose thì tiến hành xử lý
với enzym giới hạn loại có ít điểm cắt. Tuy nhiên mẫu đầu tiên phải được xử lý
với PMSF để bất hoạt protein K sau đó PMSF lại phải loại bỏ sau một số lần rửa
với chất tẩy rửa và EDTA. Sau đó chỉ cần phân nhỏ mẫu trong agarose được xử
lý với đệm và enzym cắt hạn chế qua đêm trong tube và sau đó toàn bộ mẫu
này được sử dụng để tách trong trường xung điện. Bảng 1.2 dưới đây liệt kê
các enzym cắt hạn chế được dùng cho phân tích PFGE.
Bảng 1.2. Một số enzym cắt hạn chế được dùng cho kỹ thuật PFGE.
Enzym Vị trí cắt
AatII GACGT/C
ApaI GGGCC/C
ClaI AT/CGAT
MluI A/CGCGT
NarI GG/CGCC
NheI G/CTAGC
NotI GC/GGCCGC
NruI TCG/CGA
PvuI CGAT/CG
SacII CCGC/GG
SalI C/TCGAC
SfiI GGCC(N)4/NGGCC
SmaI CCC/GGG
XhoI C/TCGAG
- Ứng dụng của kỹ thuật phân tích PFGE:
Kỹ thuật PFGE đã được sử dụng cho nghiên cứu trên nhiều đối tượng khác
nhau (xem bảng 1.3).
Bảng 1.3. Minh hoạ các chủng vi sinh vật được phân tích dựa trên kết quả
PFGE thu được từ các đoạn nhiễm sắc thể.
Vi sinh vật nghiên cứu Tài liệu tham khảo
1. Acinetobacter baumannii
2. Brucella spp
3. Campylobacter hyointestinalis
4. Campylobacter jejuni
5. CADNida arabicans
6. CADNida prapsilosis
7. Coxiella burnettii
8. Enterobacter cloacae
9. Enterococcus faecium
10. Escherichia coli
11. Listeria monocytogenees
12. Leptospira spp
13. Mycobacterium tuberculosis
14. Neisseria meningitidis
15. Psedomonas aeruginosa
16. Shigella spp
17. Staphylococcus aureus
18. Streptococci ssp
Gouby et al (1992)
Allardet, Servent et al (19980
Salama et al (1992)
Yan et al (1991)
Vasquez et al (1991)
Carruba et al (1991)
Heizen et al (1990)
Haertl ADN BADNlow (1993)
MirADNa et al (1991)
Bohm ADN Karch (1992)
Brosch et al (1991)
Herrmann et al (1992)
Zhang et al (1992)
Bygraves ADN Maiden (1992)
Boukadida et al (1987)
Sodati ADN Piffaretti (1991)
Prevost et al (1992)
Single ADN Martin (1992)
Mỗi một đối tượng có đặc trưng riêng về kết quả phân tích PFGE và được
dùng cho nghiên cứu so sánh với nhau về sự tương đồng. Đối với nhiều đối
tượng có nhiễm sắc thể thì không nhất thiết phải thực hiện đối với mọi nhiễm
sắc thể mà chỉ cần trên một số nhiễm sắc thể mà thôi. Ví dụ trong trường hợp
của C.albicans Monod (1990) chỉ cần thực hiện phép phân tích với một trong 4
tổ hợp của một số nhiễm sắc thể là đủ. Cho dù theo các cách chuẩn bị nhiễm
sắc thể khác nhau thì kết quả của phép phân tích PFGE đều giống nhau. Phép
phân tích PFGE được ứng dụng cho các nghiên cứu ở mức độ loài với loài.
Một số điểm cần lưu ý khi sử dụng kỹ thuật PFGE:
+ Kỹ thuật này đòi hỏi phải có trang thiết bị chuyên dụng, kỹ thuật cũng
như kinh nghiệm vì việc tách nhiễm sắc thể đôi khi gặp khó khăn trên một số
đối tượng vi sin