Chương 1: Đa dạng của sự sống trên trái đất

Baûûo toààn Ña daïïng sinh hoïïc vaøø Baûûo toààn nguoààn gen laâm nghieâ ääp TS. Vieân Ngoïc Nam Moânâ Chöông trình Cao hoïïc Laâm nghieâ ääp C h ö ô n g t r ì n h C a o H oïï c L aââ m n g h i eää p Noäi dung Chöông 1: Ña daïng cuûa söï soáng treân traùi ñaát Chöông 2: Lòch söû quaù trình tieán hoaù Chöông 3: Hieän traïng cuûa ña daïng sinh hoïc Chöông 4: Baûo toàn ña daïng sinh hoïc Chöông 5: Baûo toàn taøi nguyeân di truyeàn Chöông 6: Caùc vöôøn quoác gia vaø khu baûo toàn thieân nhieân Chöông 7: Ñònh löôïng ña daïng sinh hoïc Thöïc vaät hoïc Sinh thaùi hoïc caù theå Sinh thaùi hoïc quaàn theå Sinh thaùi hoïc quaàn xaõ Sinh lyù hoïc Di truyeàn hoïc Sinh thaùi hoïc Ñoäng vaät hoïc Ngö loaïi hoïc Vi sinh hoïc Giaûi phaãu hoïc Các môn học có liên quan Phaân loaâ ïïi hoïïc Ña daïng cuûa söï soáng treân traùi ñaát Chöông 1: VCD Continental drift 1 . Ña daïïng veàà moâi trâ öôøøng soááng Chöông 5 SINH QUYE ÏÏC ÅÅN VAØØ CAÙÙC KHU SINH HO (Biosphere vaøø Biomes) Sinh quyển • Sinh quyển là khoảng không gian của trái đất, ở đấy có sinh vật cư trú và sinh sống thường xuyên. Sinh quyển là lớp vỏ ngoài của Trái Ðất gồm: thạch quyển, khí quyển, thủy quyển và sinh vật. • Sinh quyển là một vùng sống mỏng đạt độ cao 6-7 km so với mặt biển, trên 10 km ở độ sâu cực đại của đại dương vài chục mét dưới mặt đất (60 - 100 m). • Sinh quyển có tính thống nhất, ba quyển liên hệ chặt chẽ với nhau. Sự đa dạng sống và đa thích nghi • Sinh vật sống theo môi trường hóa lý rất phức tạp của trái đất . Chúng có thể sống trong điều kiện 80 - 90oC và ngược lại âm 80 - 90oC, nơi có ẩm độ cao, nơi thấp, bức xạ mặt trời gay gắt . • Sự thích nghi biểu hiện ở cấu trúc hình thái cá thể, ở phương thức sinh sản đơn giản hay phức tạp với vòng đời và chu trình phát triển từ trứng đến trưởng thành khác nhau Caùùc khu sinh hoïïc (Biomes) © Microsoft Corporation. All Rights Reserved. Geologic Time Scale Microsoft ® Encarta ® Encyclopedia 2004. © 1993-2003 Microsoft Corporation. All rights reserved. Sự đa dạng tổ hợp Loài là đơn vị cơ sở của hệ thống sinh vật, chúng không tồn tại riêng lẻ,các cá thể của một loài tập hợp thành quần thể, nhiều quần thể của các loài tập hợp thành quần xã . Khi đề cập đến tập hợp sinh vật, dù ở cấp độ tổ chức nào cũng là nói đến các mối quan hệ giữa các loài và nhóm loài với nhau. Có thể chia sinh giới làm 3 nhóm - Nhóm sinh vật sản xuất . - Nhóm sinh vật tiêu thụ . - Nhóm sinh vật phân hủy . • Haït döôùi nguyeân töû (Subatomic particles) •Nguyeân töû (Atom) •Phaân töû (Molecules) •Teá baøo (Cells) •Moâ (Tissues) •Heä thoáng caùc cô quan (Organ systems) •Caùc boä phaän sinh vaät (Organisms) •Loaøi (Species) •Quaàn theå (Populations) •Quaàn xaõ (Communities) •Heä sinh thaùi (Ecosystems) •Sinh quyeån (Biosphere) Nguoàn: Willian P. C. & Barbara W. S (1990) Voâ sinh Höõu sinh Sinh thaùi •Naêng löôïng vaø phöùc taïp taêng Soá löôïng taêng 3 . Caùùc daïïng sinh saûûn khaùùc nhau 1. Sinh saûn voâ tính 2. Sinh saûn höuõ tính Caùùc daïïng sinh saûûn khaùùc nhau ¾Sinh saûûn voâ tâ ính: sinh saûn töø cô theå boá meï nhöng khoâng coù phaân baøo giaûm nhieãm, giao töû vaø thuï tinh ¾Sinh saûn phaân ñoâi ¾Ñôn baøo: Vi khuaån, naám, taûo xoaén, taûo maét, truøn … ¾Taùi sinh: caùc loaøi thuûy töùc (Sao bieån) ¾Baøo töû: naám, vi khuaån ¾Sinh saûn ñôn tính:Caù theå môùi hình thaønh töø tröùng khoâng thuï tinh (coân truøng, löôõng cö, boø saùt, chim vaø moät soá thöïc vaät) ¾Thaân reã(Coû cuù, Chaø laø, Tre …) ¾Lai caùc doøng voâ tính Oxford Scientific Films/Peter Parks Reproduction of an Amoeba The single-celled amoeba demonstrates a simple method of asexual reproduction; it divides in half by a process called fission, producing two smaller daughter cells. After a period of feeding and growth, these two daughter cells will themselves divide in half. Microsoft ® Encarta ® Encyclopedia 2004. © 1993-2003 Microsoft Corporation. All rights reserved. Sinh saûn cuûa Amib Dolly the Cloned Sheep In 1996 a sheep named Dolly was successfully cloned from a cell of an adult female sheep. This advance proved that adult cells could provide the cloning potential of embryonic cells, enabling scientists to choose the mature individual they want to duplicate. Using cells from immature animals makes it more difficult for scientists to predict with certainty the physical characteristics of the resultant clone.Archive Photos/Reuters/HO © 1993-2003 Microsoft Corporation. All rights reserved. Cöøu Dolly (1996) Two of eight calves cloned from cells obtained from one adult cow stand in a field in Ishikawa, Japan. The calves were cloned by researchers at Kinki University in Nara, Japan. The results of the cloning experiment were published in 1998. © 1993-2003 Microsoft Corporation. All rights reserved. The world's first cat clone, named "CC," for carbon copy or courtesy copy, was produced by scientists at Texas A&M University in College Station. Born December 22, 2001, the kitten was cloned using a method called nuclear transfer, in which nuclei from cells of an adult animal are inserted into egg cells with nuclei removed. The embryos that result are then implanted into the uterus of a surrogate mother, where they develop in a normal pregnancy.REUTERS © 1993-2003 Microsoft Corporation. All rights reserved. Chuyeån nhaân teá baøo Growing Stem Cells Stem cells, from which all human tissues develop, may provide powerful tools in the treatment of disease. To explore their potential uses, scientists can theoretically grow stem cells from leftover eggs fertilized by sperm during laboratory fertility treatments. After several days, the fertilized egg forms a mass called a blastocyst with stem cells inside. The cells are removed from the blastocyst and grown in laboratory dishes into specialized body cells. Scientists have reported success in growing nerve, bone, muscle, blood, and skin cells. Teá baøo thaân Sinh saûûn voâ tâ ính Giun deït Nöôùc ngoït Ñaùy bieån Ao hoà vaø ñaàm laày Gheùp caây Caáy moâ Caønh giaâm vaø Caønh chieát ¾Sinh saûûn höõu tõ ính ¾ Löôõng tính ¾ Thuï tinh cheùo ¾ Giao phoái ¾ Chu kyø kinh nguyeät 28 ngaøy, kích thích toá, noäi tieát ¾ Thai ngheùn ¾ Sinh saûn Caùùc daïïng sinh saûûn khaùùc nhau Sinh saûn höõu tính Sinh saûn cuûa thöïc vaät - Hoa löôõng tính - Hoa ñôn tính - Ñôn tính cuøng goác: Hoa ñöïc vaø caùi rieâng bieät treân 1 caây - Ñôn tính khaùc goác: Hoa ñöïc vaø caùi rieâng bieät treân caùc caây Human fertilization Teá baøo tröùng Sinh saûn cuûa meøo Sinh saûn cuûa thöïc vaät (taûo) Hoa (Flower) A. Bieáán dò Chromosome ƒ Ñaây laâ øø kieååu teáá baøøo maøø coùù 3 nhiễm saééc theåå giôùùi tính ƒ 1 NST Y vaøø 2 NST X ƒ Thöôøøng laøø nam giôùùi, thaân hâ ình cao, hôi coùù ngöïïc, tinh hoaøøn nhoûû Beänh Down NST 21 coù 3 nhieåm saéc theå B. Bieáán dò gene ƒ Ña daïïng sinh hoïïc ƒ Nhaään daïïng con ngöôøøi qua hình daïïng, maëët, maøøu toùùc …. ƒ Nhieààu bieáán dò ñaõ õ ñöôïïc tieáán hoaùù baèèng thích nghi ñôn giaûûn ñoáái vôùùi moâi trâ öôøøng maøø toåå tieân â ñaõ soõ ááng ƒ Loaøøi ngöôøøi hieään ñaïïi tieáán hoaùù ñaààu tieân ôâ ûû Chaâu Phi â caùùch ñaây khoaâ ûûng 200.000 naêm maê øø loaøøi ngöôøøi coùù lieân â quan ñeáán nhoùùm ngöôøøi naøøy. ƒ Caùùch ñaây 100.000 naêm con ngâ ê öôøøi ñi ra khoûûi Chaâu â Phi treân caâ ùùc ñieààu kieään khí haääu khaùùc nhau. Ñeåå toààn taïïi caùùc nhoùùm ngöôøøi naøøy phaûûi thích nghi vôùùi moïïi ñieààu kieään sinh hoïïc khaééc nghieäät thoâng qua â quaùù trình choïïn loïïc töïï nhieânâ vaøø vaên hoê ùùa baèèng caùùch canh taân maâ ëëc quaààn aùùo. (Theo Alcock, 1993) C. Bieáán dò di truyeààn trong caùùc quaààn theåå ƒ Xem Video (Human Fertilization) ƒ Tieáán hoaùù xaûûy ra qua nhieààu theáá heää ƒ Thoâng qua giao phoâ áái giöõa caõ ùùc caùù theåå, caùùc quaààn theåå chöùùa caùùc bieáán dò tính traïïng ƒ Gen boáá trí laïïi ngaãu nhieân thoâng qua giao phoã â â áá i höõu õ tính cuûûa caùùc thaøønh vieân trong quaâ ààn theåå vaøø truyeààn laïïi cho caùùc theáá heää sau. ƒ Giao töûû Æ thuïï tinh Æ ña daïïng gen (ña daïïng di truyeààn hay bieáán dò ) Æ caààn thieáát cho tieáán hoaùù ƒ Quaààn theåå caøøng ña daïïng gen thì caøøng deã thã ích nghi vôùùi moâi trâ öôøøng vaøø ngöôïïc laïïi ƒ Bieáán dò di truyeààn trong caùùc quaààn theåå coùù doøøng gen vaøø ñoäät bieáán C.1. Trao ñoååi gen (Gene Flow) ƒ Khi caùùc caùù theåå di chuyeåån töøø moäät quaààn theåå naøøy sang moäät quaààn theåå khaùùc seõ coõ ùù trao ñoååi gen hoaëëc phaùùt taùùn ƒ Hoa daïïi coùù maøøu lai vôùùi hoa traééng khi ñieààu kieään cho pheùùp nhö gioùù phaùùt taùùn phaààn hoa ƒ Söïï trao ñoååi gen laøøm gia taêng voê áán gen (gen pool) cuûûa quaààn theåå C.2. Ñoäät bieáán gen (Mutation) ƒ Ñoäät bieáán gen laøø söïï thay ñoååi DNA trong caùùc teáá baøøo cuûûa caùù theåå. ƒ Ñoäät bieáán coùù theåå xaûûy ra suoáát trong quaùù trình sao cheùùp cuûûa teáá baøøo (phaân chia thaâ øønh 2 teáá baøøo anh em, moãi teã áá baøøo nhaään baûûn sao DNA töøø teáá baøøo boáá meïï) ƒ Thay ñoååi gen Æ thay ñoååi protein Æ thay ñoååi tính traïïng ƒ Ñoäät bieáán coùù theåå coùù tính traïïng toáát hoaëëc xaááu Ñoät bieán cuûa teá baøo saûn xuaát homoglobin (beänh thieáu maøu) thaønh teá baøo löôõi lieàm maûnh khaûnh Hết