1. Mở đầu
Xu thế toàn cầu hóa đã tạo điều kiện cho mỗi người, đặc biệt là thế hệ trẻ cơ hội để rèn
luyện, phấn đấu, phát huy sở trường của bản thân, đồng thời cũng có không ít những khó khăn,
thách thức. Một bộ phận không nhỏ thanh niên, sinh viên ít quan tâm hoặc ngại tham gia vào các
hoạt động chính trị - xã hội; có nhận thức chính trị non kém; chưa xác định lí tưởng sống đúng
đắn; coi nhẹ các giá trị văn hóa truyền thống, chạy theo lối sống thực dụng, chưa có ý thức trong
việc rèn luyện đạo đức, lối sống mới, nhiều giá trị đạo đức xã hội bị đảo lộn, xuống cấp và bị quan
niệm lệch lạc. Không ít sinh viên thiếu tinh thần tích cực trong việc học tập và rèn luyện, không
chịu phấn đấu, thiếu niềm tin, lí tưởng sống. . . Thực trạng đó đòi hỏi gia đình, nhà trường và xã
hội cần đặc biệt chú trọng đến việc giáo dục đạo đức, lí tưởng cách mạng (LTCM) cho thanh niên
sinh viên.
Đã có một số bài viết về vấn đề giáo dục LTCM cho thanh niên sinh viên như: Thanh niên
với chủ nghĩa anh hùng cách mạng [1]; Lí tưởng của thanh niên trong sự nghiệp đổi mới [2]; Giáo
dục lí tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ Việt Nam trong tình hình mới [3]; Báo chí với việc giáo
dục thanh niên [4]; Giáo dục lí tưởng cách mạng cho thanh niên hiện nay [5]; Đẩy lùi sự suy thoái
về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ đảng viên [6]; Giáo dục lí tưởng, đạo đức và
pháp luật cho học sinh, sinh viên vấn đề trọng yếu trong đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục
Việt Nam [7]; Những biểu hiện về sự lệch chuẩn đạo đức ở sinh viên Việt Nam hiện nay [8]. . . Tuy
nhiên, chưa có công trình khoa học chuyên biệt nào nghiên cứu về công tác giáo dục LTCM cho
sinh viên các trường cao đẳng ở tỉnh Nam Định trong giai đoạn hiện nay.
9 trang |
Chia sẻ: thanhle95 | Lượt xem: 207 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Nâng cao hiệu quả công tác giáo dục lí tưởng cách mạng cho sinh viên các trường cao đẳng ở tỉnh Nam Định, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE DOI: 10.18173/2354-1075.2016-0204
Educational Sci., 2016, Vol. 61, No. 8, pp. 130-138
This paper is available online at
NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC GIÁO DỤC LÍ TƯỞNG CÁCHMẠNG
CHO SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG Ở TỈNH NAM ĐỊNH
Lê Phước An1, Nguyễn Văn Long2
1Trường Cao đẳng Xây dựng Nam Định
2Trường Cao đẳng Sư phạm Nam Định
Tóm tắt. Từ việc phân tích mục tiêu, vai trò của lí tưởng cách mạng đối với việc định hướng
phát triển con người toàn diện, bài viết trình bày thực trạng và đề xuất một số nhóm giải
pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả công tác giáo dục lí tưởng cách mạng cho sinh viên
các trường cao đẳng ở tỉnh Nam Định.
Từ khóa: Lí tưởng cách mạng, giáo dục lí tưởng cách mạng, sinh viên.
1. Mở đầu
Xu thế toàn cầu hóa đã tạo điều kiện cho mỗi người, đặc biệt là thế hệ trẻ cơ hội để rèn
luyện, phấn đấu, phát huy sở trường của bản thân, đồng thời cũng có không ít những khó khăn,
thách thức. Một bộ phận không nhỏ thanh niên, sinh viên ít quan tâm hoặc ngại tham gia vào các
hoạt động chính trị - xã hội; có nhận thức chính trị non kém; chưa xác định lí tưởng sống đúng
đắn; coi nhẹ các giá trị văn hóa truyền thống, chạy theo lối sống thực dụng, chưa có ý thức trong
việc rèn luyện đạo đức, lối sống mới, nhiều giá trị đạo đức xã hội bị đảo lộn, xuống cấp và bị quan
niệm lệch lạc. Không ít sinh viên thiếu tinh thần tích cực trong việc học tập và rèn luyện, không
chịu phấn đấu, thiếu niềm tin, lí tưởng sống. . . Thực trạng đó đòi hỏi gia đình, nhà trường và xã
hội cần đặc biệt chú trọng đến việc giáo dục đạo đức, lí tưởng cách mạng (LTCM) cho thanh niên
sinh viên.
Đã có một số bài viết về vấn đề giáo dục LTCM cho thanh niên sinh viên như: Thanh niên
với chủ nghĩa anh hùng cách mạng [1]; Lí tưởng của thanh niên trong sự nghiệp đổi mới [2]; Giáo
dục lí tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ Việt Nam trong tình hình mới [3]; Báo chí với việc giáo
dục thanh niên [4]; Giáo dục lí tưởng cách mạng cho thanh niên hiện nay [5]; Đẩy lùi sự suy thoái
về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ đảng viên [6]; Giáo dục lí tưởng, đạo đức và
pháp luật cho học sinh, sinh viên vấn đề trọng yếu trong đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục
Việt Nam [7]; Những biểu hiện về sự lệch chuẩn đạo đức ở sinh viên Việt Nam hiện nay [8]. . . Tuy
nhiên, chưa có công trình khoa học chuyên biệt nào nghiên cứu về công tác giáo dục LTCM cho
sinh viên các trường cao đẳng ở tỉnh Nam Định trong giai đoạn hiện nay.
Ngày nhận bài: 8/8/2016. Ngày nhận đăng: 19/10/2016.
Liên hệ: Lê Phước An, e-mail: anlong6@gmail.com
130
Nâng cao hiệu quả công tác giáo dục lí tưởng cách mạng cho sinh viên các trường cao đẳng...
2. Nội dung nghiên cứu
2.1. Vai trò của việc giáo dục lí tưởng cách mạng cho thanh niên - sinh viên
trong tình hình hiện nay
Lí tưởng (LT) là một hiện tượng của ý thức xã hội, phản ánh hiện thực khách quan dưới
dạng một mô hình, một hình mẫu hoàn thiện, vừa là mục tiêu cao cả mà con người cần hướng tới,
vừa là động lực mạnh mẽ thôi thúc con người hành động.
LTCM là một nội dung cụ thể của LT nói chung, chỉ có ở những nhân cách đã và đang
trưởng thành, có vai trò chi phối mạnh mẽ các nội dung LT khác. Tuy nhiên, LTCM không tự
nhiên hình thành mà nó được hình thành từ những kết quả của những quá trình giáo dục có tính
định hướng, thông qua môi trường cụ thể. LTCM mang tính tự giác, thể hiện rõ quá trình tự giáo
dục của từng cá nhân riêng lẻ. LTCM của thanh niên – sinh viên Việt Nam không thể tách khỏi hệ
LTCM của Đảng, của dân tộc Việt Nam trong từng thời kì lịch sử của đất nước.
Khái niệm LTCM được Chủ tịch Hồ Chí Minh nhắc đến trong hệ thống những tư tưởng của
Người về việc chăm lo sự nghiệp "bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau". Đạo đức cách mạng,
chí khí cách mạng, đường cách mạng, Đảng cách mạng, công tác cách mạng, cán bộ cách mạng,
tư cách người cách mạng là những phạm trù được Hồ Chủ tịch dùng trong các bài nói, bài viết của
Người để truyền bá những nội dung giáo dục LTCM cho thế hệ trẻ.
Theo quan điểm lịch sử - cụ thể và quan điểm phát triển, nội dung cụ thể của LTCM trong
từng giai đoạn cách mạng có thể khác nhau về mức độ, tầm quan trọng, song cái "bất biến" trong
mọi thời kì của LTCM dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam là Độc lập dân tộc gắn liền
với chủ nghĩa xã hội. Trong giai đoạn cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, thế hệ trẻ Việt Nam
thấm nhuần chân lí "Không có gì quý hơn độc lập tự do" và hướng tới một xã hội "dân giàu, nước
mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh" nên đã có hàng triệu triệu thanh niên - sinh viên Việt Nam
không tiếc xương máu, tuổi trẻ góp phần vào cuộc đấu tranh bảo vệ nền hòa bình cho dân tộc.
Ngày nay, trong công cuộc đổi mới đất nước, thanh niên – sinh viên Việt Nam lại tiếp tục phấn đấu
cho LT "dân giàu nước mạnh", chiến thắng nghèo nàn, lạc hậu, vươn lên ngang tầm thời đại vì sự
phồn vinh của đất nước, vì hạnh phúc của toàn dân và vì tương lai tươi sáng của tuổi trẻ Việt Nam.
Dưới góc độ của lí tưởng cá nhân, có thể hiểu đó chính là mô hình nhân cách của con người
mới xã hội chủ nghĩa như quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng: "Muốn xây dựng chủ
nghĩa xã hội, trước hết cần có con người xã hội chủ nghĩa" [9], bởi vậy, giáo dục LTCM là một nội
dung quan trọng trong giáo dục con người mới XHCN.
Xét về mặt cấu trúc có thể phân chia LTCM thành lí tưởng xã hội và lí tưởng cá nhân; hoặc
có thể phân chia thành lí tưởng chính trị xã hội, lí tưởng đạo đức, lí tưởng nghề nghiệp và lí tưởng
thẩm mĩ.
Về vai trò của LTCM, có thể xem xét dưới các góc độ sau:
Thứ nhất, với tư cách là hình chiếu tinh thần vào tương lai thì lí tưởng sẽ quyết định tới nội
dung của những mục tiêu mà mỗi người đặt ra cho mình trong cuộc sống và công việc.
Thứ hai, với tư cách là quan niệm về sự hoàn thiện sẽ được hình thành trong mỗi cá nhân
thì lí tưởng lại được xem như là sự tiêu biểu, là thước đo để mỗi cá nhân soi vào và tự đánh giá bản
thân mình.
Thứ ba, LTCM xét về hình thức là chủ quan song nội dung lại chứa đựng tính khách quan,
khoa học nên nó không chỉ là một hiện tượng của ý thức thuần túy, mà trở thành một động lực thực
sự của hoạt động tinh thần và hoạt động thực tiễn cụ thể của con người hướng tới việc hiện thực
hóa lí tưởng đó.
Vậy có thể khẳng định: LTCM là LT cao đẹp mà sinh viên theo đuổi, do Đảng ta vạch ra
131
Lê Phước An, Nguyễn Văn Long
con đường đi tới tương lai của đất nước và dân tộc đó là độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, xây
dựng nước Việt Nam: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng văn minh.
2.2. Thực trạng công tác giáo dục lí tưởng cách mạng cho thanh niên – sinh viên
tỉnh Nam Định và những vấn đề đặt ra
Nam Định là một tỉnh ven biển thuộc đồng bằng Bắc Bộ, dân số khoảng 2 triệu người ; có
9 huyện, 1 thành phố thuộc tỉnh, 229 đơn vị hành chính cơ sở, trong đó: 195 xã, 20 phường, 14
thị trấn. Đây là tỉnh có nhiều giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể, được xác định là trung tâm các
tỉnh phía Nam đồng bằng Sông Hồng, có hệ thống giao thông đường thủy, đường bộ rất thuận tiện
trong phát triển kinh tế và an ninh quốc gia... Nhưng đây cũng là nơi dễ gây mất ổn định về trật tự
an ninh và các tệ nạn xã hội (như mại dâm, ma tuý...) đòi hỏi phải được sự quan tâm của các cấp
chính quyền.
Sinh viên của 05 trường (CĐ Xây dựng Nam Định; CĐ Sư phạm Nam Định; CĐ Công
nghiệp; CĐ nghề Nam Định; CĐ Vinatex) là con em của nhiều tầng lớp nhân dân sống ở các tỉnh
thành của cả nước về tham gia học tập tại tỉnh Nam Định cho nên điều kiện kinh tế - chính trị -
văn hóa - xã hội trên thế giới, trong nước và điều kiện đặc thù của tỉnh Nam Định đã, đang và sẽ
tiếp tục tác động tới việc giáo dục LTCM cho sinh viên các trường cao đẳng ở tỉnh Nam Định.
2.2.1. Thành tựu và hạn chế công tác giáo dục lí tưởng cách mạng cho thanh niên – sinh
viên các trường cao đẳng ở tỉnh Nam Định
Công tác chính trị - tư tưởng đã được chỉ đạo thực hiện từ Trung ương đến cơ sở như Ban
Xây dựng Đảng các cấp, các tổ chức chính trị - xã hội đã góp phần quan trọng vào việc truyền bá
tư tưởng của Đảng tới các tầng lớp nhân dân. Bộ máy chính quyền, ngành văn hóa - thông tin, hệ
thống thông tin đại chúng đều có những hoạt động hướng vào việc giác ngộ LTCM cho nhân dân,
đặc biệt là thế hệ trẻ nói chung trong đó có sinh viên các trường cao đẳng ở Nam Định nói riêng.
Trong các trường cao đẳng ở Nam Định công tác giáo dục chính trị, tư tưởng chính là việc
trang bị chủ nghĩa Mác-Lênin (CNMLN), tư tưởng Hồ Chí Minh (TTHCM), đường lối chính sách
của Đảng và Nhà nước, giáo dục lòng yêu nước, yêu CNXH. . . qua đó định hướng các hoạt động
chính trị, các lĩnh vực cho sinh viên trong giai đoạn hiện nay; Để thực hiện được nhiệm vụ này cần
có sự kết hợp của các đơn vị trong toàn trường, cụ thể là:
(Khoa)/Bộ môn Lí luận Chính trị (LLCT) ở các trường đã xác định việc giáo dục các môn
LLCT cho sinh viên nhằm giúp họ nhận thức đúng đắn những vấn đề chính trị đầy biến động của
đất nước và thế giới. . . từ đó bản thân sinh viên sẽ có định hướng hoạt động học tập, rèn luyện đạo
đức, lối sống cho bản thân. Bên cạnh đó Khoa)/Bộ môn LLCT đã đổi mới về phương pháp truyền
đạt, thường xuyên bồi dưỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ cho đội ngũ giảng viên; chế độ phụ cấp
đứng lớp nhằm động viên đội ngũ giảng viên LLCT tăng lên (phụ cấp 45% lương cơ bản). Do vậy,
công tác giảng dạy các LLCT cũng đã được cải thiện về chất lượng, qua đó nâng cao nhận thức
chính trị, định hình lí tưởng cho sinh viên.
Phòng công tác chính trị HSSV xác định việc tổ chức, rèn luyện đạo đức, lối sống xã hội chủ
nghĩa cho sinh viên thông qua các hoạt động: "Tuần sinh hoạt công dân" cho học sinh sinh viên
vào đầu, giữa và cuối khóa nhằm phổ biến Nghị quyết của Đảng, nội quy quy chế của trường. . . ;
Tổ chức nói chuyện thời sự trong nước và quốc tế để cung cấp cho sinh viên những thông tin cần
thiết; Cùng với các phòng khoa khác trong trường tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể
dục thể thao, các hoạt động chính trị - xã hội vào các ngày lễ lớn. . . Từ đó nắm được tình hình tư
tưởng chính trị, đạo đức và rèn luyện lối sống XHCN cho sinh viên. Đây là những hoạt động có
định hướng giúp sinh viên nhận thức được tri thức, LT từ đó tự giác rèn luyện thông qua các hoạt
động xã hội về lòng yêu nước, về truyền thống dân tộc, về lối sống văn hóa lành mạnh.
132
Nâng cao hiệu quả công tác giáo dục lí tưởng cách mạng cho sinh viên các trường cao đẳng...
Đoàn thanh niên, Hội sinh viên ở các trường đã triển khai sâu rộng phong trào "Thi đua
học tập tốt, rèn luyện tốt", "Tình nguyện ATGT", "Tiếp sức mùa thi", "Giọt máu hồng", "Vì biển
đảo thân yêu". . . nhằm hình thành đạo đức, lối sống trong sinh viên theo tư tưởng "mình vì mọi
người, mọi người vì mình", xây dựng nếp sống văn minh ở mọi nơi. . . từ thực tiễn phong trào tình
nguyện cho thấy nếu biết tổ chức tố sẽ đem lại hiệu quả giáo dục to lớn trong việc bồi dưỡng tình
cảm, lòng nhân ái, nhân văn, tính tích cực về chính trị - xã hội, trách nhiệm với cộng đồng, tinh
thần xung phong. . .
Đối với sinh viên các trường cao đẳng ở tỉnh Nam Định, khi được hỏi về mức độ tích cực
học tập các môn LLCT, đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước cho thấy thái độ học tập của
các em sinh viên hiện nay còn ở mức độ thấp. Họ không thực sự quan tâm học tập về LLCT, chỉ có
51,8% thanh niên sinh viên lựa chọn mức thể hiện rõ khuynh hướng tích cực học tập, tìm hiểu về
CNMLN, TTHCM và 61,6% đối với đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. . .
Khi được hỏi về đánh giá mức độ hiệu quả của nội dung, phương thức giáo dục chính trị tư
tưởng tại các trường học, nội dung các bài học được đánh giá biên soạn tốt, bên cạnh đó, phương
pháp, phương tiện chuyển tải các nội dung giáo dục được sinh viên đánh giá còn ở mức thấp, hạn
chế.
Thực tế, tại các trường phần lớn phương thức giáo dục vẫn theo lối truyền thống (thầy đọc
trò ghi), một số giảng viên đã bước đầu áp dụng phương pháp dạy mới với phương tiện hiện đại.
Tuy nhiên, mới đáp ứng được một phần yêu cầu của công tác giảng dạy LLCT.
Về nội dung của công tác giáo dục LLCT còn khoảng cách lớn giữa bài học và thực tiễn
cuộc sống, một số vấn đề về lí luận chưa được lí giải thấu đáo, xa rời thực tiễn dẫn đến có tác dụng
ngược tới việc tiếp thu học tập LLCT trong sinh viên. Khi được hỏi đánh giá về nội dung giáo
dục chính trị ở nhà trường có 153 phiếu (30,6%) tốt, 132 (26,4%) khá, 146 (29,2%) bình thường
và 69 (13,8%) yếu; Đánh giá về phương pháp giáo dục ở nhà trường có 115 phiếu (23%) tốt, 86
phiếu (17,2%) khá, 258 phiếu (51,6%) bình thường và 41 phiếu (8,2%) yếu; Đánh giá về phương
tiện giáo dục ở nhà trường có 29 phiếu (5,8%) tốt, 81 phiếu (16,2%) khá, 351 phiếu (70,2%) bình
thường và 39 phiếu (7,8%) yếu.
2.2.2. Nguyên nhân của những hạn chế trong công tác giáo dục lí tưởng cách mạng cho
sinh viên các trường cao đẳng ở tỉnh Nam Định
* Những nguyên nhân khách quan
- Ở một số đơn vị cấp ủy đảng còn tư tưởng khoán trắng công tác giáo dục chính trị tư tuởng
cho tổ chức Đoàn, Hội; chưa chỉ đạo cả hệ thống chính trị vào cuộc. Mức độ quan tâm đến công
tác thanh niên còn hạn chế, chưa tạo các nguồn lực cho tổ chức Đoàn, Hội hoạt động. Một số cán
bộ đảng viên thiếu tôn trọng, thiếu hiểu biết và thiếu niềm tin vào lớp trẻ. Tình trạng thoái hóa,
biến chất, cơ hội, tham nhũng cùng với sự hạn chế về năng lực của một bộ phận cán bộ, đảng viên
đã làm cho niềm tin của lớp trẻ giảm sút.
- Quá trình mở cửa, hội nhập của đất nước cùng với sự phát triển nhanh chóng của khoa học
- công nghệ, thông tin đã đem đến cho thanh niên - sinh viên rất nhiều cơ hội về thông tin, các loại
hình vui chơi giải trí hấp dẫn, lối sống mới... mà trong đó còn ẩn chứa những thông tin không lành
mạnh, độc hại, thiếu tính giáo dục; những hình thức vui chơi, giải trí không chuẩn mực; những tệ
nạn xã hội, lối sống hưởng thụ, sa đọa đang hàng ngày, hàng giờ tác động, thâm nhập tới thanh
niên - sinh viên. Hiện nay nhu cầu của thanh niên có những biến đổi lớn, họ quan tâm nhiều hơn
đến cái mới, thiết thực cụ thể; nhận thức về xã hội, về vấn đề dân chủ được nâng lên và đề cao;
định hướng giá trị và quan niệm giá trị trong thanh niên - sinh viên có sự biến đổi lớn. Do vậy,
công tác giáo dục LTCM cũng gặp phải những khó khăn nhất định khi tìm chỗ đứng trong thanh
niên - sinh viên.
133
Lê Phước An, Nguyễn Văn Long
- Chất lượng của giáo dục chính trị, đạo đức trong hệ thống các trường còn thấp và nhiều
bất cập. Điều đó thể hiện rõ nét ở đội ngũ giảng viên thiếu - mỗi giảng viên phải dạy từ 2 đến 3
môn, dạy không đúng chuyên ngành, dạy nhiều tiết nên không có thời gian nghiên cứu làm ảnh
hưởng đến chất lượng môn học. Trong đội ngũ giáo viên giảng dạy các môn LLCT còn một số
giáo viên chưa được học phương pháp giảng dạy đại học; chương trình các môn LLCT còn mang
tính chính trị trực tiếp trước mắt, xuôi chiều, chủ yếu là thừa nhận, chấp nhận tư tưởng, quan điểm
chính diện của các nhà kinh điển; chương trình chưa trình bày, phân tích phê phán những quan
điểm muốn phủ nhận lí luận Mác - Lênin, mới đánh giá một cách khách quan những tư tưởng đó
nên tính chiến đấu chưa cao; lí luận còn tách rời thực tiễn. . . Hiệu quả giảng dạy các môn LLCT
còn bị hạn chế bởi phương pháp giảng dạy của giảng viên chủ yếu trình bày những nội dung lí luận
trong đề cương do Bộ ban hành. Mặt khác, trong giờ học các môn LLCT sinh viên ít chịu tư duy,
ngại phát biểu trước đám đông, số lượng sinh viên trong một lớp học tương đối đông; điều kiện
phương tiện giảng dạy để phục vụ đổi mới phương pháp hầu như không có gì cải thiện đáng kể. . .
- Tổ chức Đoàn thanh niên trong thực hiện nhiệm vụ công tác giáo dục chính trị, tư tưởng
cho thế hệ trẻ còn chậm đổi mới về phương thức, nội dung thiếu tính lôi cuốn, chưa hấp dẫn. Đội
ngũ cán bộ còn những hạn chế, bất cập đặc biệt là về năng lực, trình độ một số chưa đáp ứng được
yêu cầu công tác. Cán bộ làm công tác Đoàn chủ chốt đa số đều làm công tác kiêm nhiệm; Đội
ngũ cán bộ chi đoàn, chi hội nhìn chung mới chỉ đáp ứng được việc duy trì hoạt động, chưa đủ
năng lực tổ chức các hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng.
* Nguyên nhân chủ quan
Công tác giáo dục LTCM cho sinh viên các trường cao đẳng ở Nam Định còn thiếu nhạy
bén trong việc nắm bắt diễn biến tư tưởng của sinh viên trước những vấn đề mới nảy sinh trong
cuộc sống để định hướng kịp thời; Các hình thức giáo dục chính trị, tư tưởng cho thanh niên - sinh
viên còn chậm được đổi mới, thiếu tính hấp dẫn; Công tác giáo dục đạo đức, lối sống còn theo lối
mòn, chưa có sáng tạo nhiều cho phù hợp với sinh viên; còn có hiện tượng né tránh trong việc đấu
tranh với những biểu hiện sai trái, mơ hồ trong nhận thức, tư duy và hành động. Phương tiện và
cơ sở vật chất phục vụ công tác tuyên truyền giáo dục còn nghèo nàn thiếu thốn. Trong hệ thống
giáo dục của tổ chức Đoàn còn có những hạn chế nhất định như chậm đổi mới về nội dung, hình
thức giáo dục, đội ngũ cán bộ thiếu chuyên sâu, yếu về năng lực. Bên cạnh đó, một bộ phận cán
bộ, đảng viên suy thoái về đạo đức, thiếu tính tiền phong gương mẫu cũng đã tác động không tốt
tới công tác giáo dục LTCM cho thanh niên sinh viên nên ảnh hưởng không nhỏ đến thái độ học
tập của sinh viên.
2.3. Một số nhóm giải pháp nhằm nâng cao công tác giáo dục lí tưởng cách
mạng cho sinh viên các trường cao đẳng ở tỉnh Nam Định
2.3.1. Xây dựng môi trường lành mạnh trong nhà trường
C.Mác nói: "Trong tính hiện thực của nó, bản chất con người là tổng hòa những quan hệ xã
hội"[10]. Trong quá trình tồn tại con người luôn là chủ thể tích cực cải tạo và thúc đẩy sự phát triển
của xã hội, đồng thời con người cũng là sản phẩm của chính sự vận động và phát triển xã hội. Xét
một cách trực tiếp, hoàn cảnh xã hội là điều kiện chủ yếu để hình thành nhân cách, LT. Hoàn cảnh
xã hội càng có "tính người" bao nhiêu thì nhân cách, LT càng được phát triển và hoàn thiện bấy
nhiêu. Trái lại, cá nhân sẽ đánh mất mình, sẽ tự tha hóa mình, xa lạ với bản chất của mình trong
một hoàn cảnh xã hội phi nhân tính.
Tạo lập môi trường xã hội lành mạnh làm cơ sở cho việc xây dựng LTCM cho sinh viên
đó chính là quá trình phát huy những tác động tích cực, hạn chế những tác động tiêu cực của môi
trường xã hội đến sự hình thành và phát triển LTCM sinh viên; Cần tuân thủ một số yêu cầu cơ
134
Nâng cao hiệu quả công tác giáo dục lí tưởng cách mạng cho sinh viên các trường cao đẳng...
bản sau:
Thứ nhất, tạo lập môi trường kinh tế - xã hội lành mạnh, làm cơ sở cho việc hình thành
LTCM của sinh viên.
Quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở nước ta hiện nay đã tạo ra
động lực quan trọng thúc đẩy sản xuất phát triển, đẩy nhanh quá trình tăng trưởng kinh tế, nâng
cao sức sáng tạo, tính năng động, tự giác của con người. Với những thành tựu đạt được từ khi đất
nước tiến hành đổi mới, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN đã củng cố thêm niềm
tin, LT của các tầng lớp nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và con đường đi lên của đất nước, từ
đó họ tự giác rèn luyện, xây dựng niềm tin, LTCM cho cá nhân, trong đó có giới sinh viên Việt
Nam nói chung, sinh viên các trường cao đẳng Nam Định nói riêng.
Thứ hai, tạo lập môi trường văn hóa tiến bộ, cơ sở để hình thành LTCM của sinh viên.
Bên cạnh việc giữ vững ổn định chính trị, xây dựng một nền kinh tế vững chắc, sự lành
mạnh của môi trường kinh tế - xã hội còn được thể hiện ở việc nâng cao đời sống văn hóa, tinh
thần xã hội theo những định hướng giá trị của CNXH, tạo điều kiện cần thiết cho sự hình thành và
phát triển LTCM của người sinh viên. Để xây dựng LTCM cho sinh viên cần phải có một chính
sách, cơ chế, phải tạo điều kiện cho sinh viên tiếp cận thấm nhuần các giá trị văn hóa, thẩm thấu
nền văn hóa dân tộc, làm cho văn hóa gắn kết với tất cả các hoạt động của sinh viên từ hoạt động
học tập đến các hoạt động xã hội khác, để sinh viên phát triển toàn diện trở thành nguồn lực nội
sinh quan trọng nhất của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Xây dựng LTCM cho sinh viên
nếu không đi qua con đường văn hóa, hoặc môi trường số