Bài giảng Kinh tế học vĩ mô - Chương 2 Đo lường thu nhập, giá cả và thất nghiệp

Chương 2 ÑO LÖÔØNG THU NHAÄP, GIAÙ CAÛ VAØ THAÁT NGHIEÄP 1.HỆ THỐNG HẠCH TOÁN THU NHẬP QUỐC DÂN 1.1 Tổng sản phẩm trong nước (Gross Domestic Product) : GDP.
Khái niệm GDP: GDP laø chæ tieâu giaù trò cuûa taát caû haøng hoùa vaø dòch vuï cuoái cuøng ñöôïc saûn xuaát ra treân laõnh thoå moät nöôùc trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh, thöôøng laø moät naêm. GDP là chỉ tiêu tốt nhất ñể phản ánh tình hình hoạt ñộng của nền kinh tế. Vậy: - GDP ñược tính như thế nào? - GDP có phải là chỉ tiêu tốt nhất phản ánh phúc lợi kinh tế?  Sản phẩm trung gian và sản phẩm cuối cùng. Toång giaù trò saûn xuaát GO Giaù trò nhöõng hoaït ñoäng dòch vuï cho quaù trình saûn xuaát Giaù trò cuûa nhöõng hoaït ñoäng dòch vuï phuïc vuï cho nhöõng nhu caàu tieâu duøng Giaù trò saûn phaåm vaät chaát ñöôïc duøng laøm tö lieäu saûn xuaát vaø vaät phaåm tieâu duøng  Một số quy tắc tính GDP: Toång giaù trò saûn xuaát (GO) Caùc yeáu toá chuû yeáu: GO Chi phí trung gian Thu nhaäp cuûa ngöôøi saûn xuaát Thu nhaäp chung cuûa ñôn vò saûn xuaát vaø cuûa xaõ hoäi Khaáu hao taøi saûn coá ñònh Toång giaù trò saûn xuaát (GO) GO Saûn phaåm trung gian Saûn phaåm cuoái cuøng  Một số quy tắc tính GDP: • Cộng bánh mỳ và sữa với nhau: GDP = PBx QB + PMxQM • Xử lý hàng tồn kho: Trong thời kỳ tính GDP (thường là 1 năm) nền kinh tế luôn tồn tại một lượng hàng tồn kho, vậy lượng tồn kho này sẽ tác ñộng và ñược xử lý như thế nào khi tính GDP? • Các giá trị quy ñổi: Nếu GDP bao gồm giá trị các sản phẩm không ñược mua bán trên thị trường thì chúng ñược ước tính giá trị, gọi là giá trị quy ñổi.  Thu nhaäp, chi tieâu vaø voøng chu chuyeån: GDP bằng: - Toång chi tieâu ñeå mua haøng hoùa vaø dòch vuï cuûa neàn kinh teá. - Vaø cuõng baèng toång thu nhaäp cuûa moïi ngöôøi trong neàn kinh teá. => Thu nhaäp vaø chi tieâu trong neàn kinh teá bao goàm nhöõng thaønh toá naøo? • Các thành tố của thu nhập:  Tiền lương (W : Wages): là thu nhập nhận ñược do cung cấp sức lao ñộng.  Tiền thuê (R: Rental): là thu nhập do cho thuê tài sản.  Tiền lãi (i : Interest) : là thu nhập do cho vay.  Lợi nhuận (Pr : Profit) : là phần lợi nhuận của doanh nghiệp còn lại sau khi trừ ñi chi phí. • Các thành tố của thu nhập:  Thuế (Tx : Tax): xét theo tính chất, bao gồm hai loại: thuế gián thu và thuế trực thu.  Thuế gián thu (Ti: indirect Taxes): là những loại thuế gián tiếp ñánh vào thu nhập : thuế doanh thu, thuế giá trị gia tăng, thuế xuất nhập khẩu, thuế trước bạ...  Thuế trực thu (Td: direct Taxes) là loại thuế ñánh trực tiếp vào thu nhập: thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thừa kế... Tx = Ti + Td • Các thành tố của chi tiêu:  Tiêu dùng của hộ gia ñình (C: Consumption): Tiêu dùng của hộ gia ñình là tổng giá trị hàng hoá và dịch vụ cuối cùng mà hộ gia ñình mua ñược trên thị trường. =>Tiết kiệm (S : Saving): Là phần thu nhập của hộ gia ñình còn lại sau khi tiêu dùng. Yd thu nhập của hộ gia ñình: S = Yd - C • Các thành tố của chi tiêu:  Đầu tư tư nhân ( I – Investment): Đầu tư tư nhân là khoản chi tiêu của doanh nghiệp, bao gồm tiền mua hàng tư bản mới và chênh lệch tồn kho. Xét theo khía cạnh khác, tổng đầu tư I còn được chia làm 2 phần: - Phần dùng để bù đắp cho giá trị tài sản cố định đã bị hao mòn, được gọi là khấu hao ( De : Depreciation). - Phần thứ hai có tác dụng làm tăng giá trị tài sản cố định hoặc chênh lệch tồn kho, được gọi là đầu tư ròng ( In : Net Investment). I = In + De In = I – De • Các thành tố của chi tiêu:  Chi tiêu của chính phủ: chi tiêu của chính phủ bao gồm nhiều khoản, nhưng ñược chia thành hai khoản lớn:  Chi mua hàng hóa và dịch vụ ( G : Government spending on goods and services): là các khoản chi tiêu của chính phủ ñược ñáp ứng lại bằng những hàng hóa hay dịch vụ nào ñó.  Chi chuyển nhượng (Tr: Transfer payments): là những khoản chi tiêu của chính phủ không ñòi hỏi phải ñáp ứng lại bằng hàng hóa hay dịch vụ. • Các thành tố của chi tiêu:  Xuất khẩu ròng (NX: net export):  Xuất khẩu ( X: eXports): là giá trị hàng hóa và dịch vụ trong nước bán ra nước ngoài.  Nhập khẩu (M : iMports) : là giá trị hàng hóa và dịch vụ từ nước ngoài ñược mua vào trong nước. Xuất khẩu ròng: NX = X – M. Bieåu ñoà voøng chu chuyeån DOANH NGHIEÄPHOÄ GIA ÑÌNH CHÍNH PHUÛ Tr Td Ti Thị trường SP C G S Nöôùc ngoaøi M W + i + Pr + R I X De Thị trường YTSX  Phương pháp tính GDP danh nghĩa theo giá thị trường.  Phương pháp sản xuất: GDP = AVA + IVA + SVA - AVA: giá trị gia tăng trong ngành nông, lâm, ngư nghiệp. - IVA : giá trị gia tăng trong ngành công nghiệp. - SVA : giá trị gia tăng trong ngành dịch vụ.  Phương pháp tính GDP danh nghĩa theo giá thị trường.  Phương pháp phân phối (hay còn gọi là phương pháp thu nhập): cộng toàn bộ các khoản thu nhập của các thành phần tham gia vào việc tạo ra GDP. GDP = De + W + R + i + Pr + Ti.  Phương pháp chi tiêu (Phöông phaùp tính theo luoàng saûn phaåm ): cộng toàn bộ lượng tiền chi mua hàng hoá và dịch vụ sản xuất trong nước phục vụ nhu cầu tiêu dùng cuối cùng, không kể tiền mua hàng hoá nước ngoài. GDP = C + I + G + X – M. Bieåu ñoà voøng chu chuyeån DOANH NGHIEÄP GDP = 10.000 HOÄ GIA ÑÌNH Yd = 5.500 CHÍNH PHUÛ Tr = 500 Td = 1000 Ti = 1500 C + I + G = 10.000C = 5000 G = 2000 S = 500 Nöôùc ngoaøi M = 800 I = In + De = 3000 X = 800 9200 De = 2500 W + i + Pr + R = 6000 Ñoàng nhaát thöùc trong voøng chu chuyeån Caùc ñoàng nhaát thöùc : Yd (DI) = Y– Tx + Tr Ñaët T = Tx – Tr : ñöôïc goïi laø thueá roøng Yd = Y - T => C + S = Y – T => Y = C + S + T = C + I + G + X - M => S + T + M = I + G + X Toång nhöõng khoaûn roø ræ hay ruùt ra baèng vôùi nhöõng khoûan bôm vaøo voøng chu chuyeån. Khi khoâng coù xuaát nhaäp khaåu: S + T = I + G  GDP có phải là chỉ tiêu tốt nhất phản ánh phúc lợi kinh tế? GDP danh nghóa: GDPn = ΣPit x Qit GDP thöïc: GDPr GDPr = ΣPi0 x Qit GDPn GDPr = chæ soá ñieàu chænh GDP 1.2 Töø GDP danh nghóa theo giaù thò tröôøng ñeán caùc chæ tieâu khaùc.
Phân biệt GDP và GNP. GNP: laø chæ tieâu giaù trò cuûa taát caû haøng hoùa vaø dòch vuï cuoái cuøng do coâng daân cuûa moät nöôùc saûn xuaát ra trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh, thöôøng laø moät naêm. Ñieåm gioáng vaø khaùc giöõa GDP VAØ GNP:  Gioáng nhau:  Chæ tieâu giaù trò  Saûn phaåm cuoái cuøng  Khaùc nhau: GDP GNP Giaù trò SP do coâng daân cuûa nöôùc khaùc taïo ra treân laõnh thoå cuûa nöôùc ñoù Giaù trò SP do coâng daân cuûa nöôùc ñoù taïo ra treân laõnh thoå cuûa nöôùc mình Giaù trò SP do coâng daân cuûa nöôùc ñoù taïo ra treân laõnh thoå cuûa nöôùc khaùc (1) (2) (1) Thu nhaäp töø yeáu toá nhaäp khaåu (2) Thu nhaäp töø yeáu toá xuaát khaåu (2) – (1) = Thu nhaäp roøng töø nöôùc ngoøai (NIA) NIA: Net Income from Abroad
GNP GDP= + NIA 1.2 Từ GDP danh nghĩa theo giá thị trường ñến các chỉ tiêu khác :
GDP danh nghĩa theo giá yếu tố sản xuất: GDPfc. Giá yếu tố sản xuất là giá không bao gồm thuế gián thu. GDPfc. = GDPmp - Ti Coù 4 loại chæ tieâu xeùt theo giaù caû Coù thueá giaùn thu Khoâng coù thueá giaùn thu Giaù hieän haønh Giaù coá ñònh Chæ tieâu danh nghóa theo giaù thò tröôøng Chæ tieâu danh nghóa theo yeáu toá saûn xuaát Chæ tieâu thöïc theo yeáu toá saûn xuaát Chæ tieâu thöïc theo giaù thò tröôøng 1.2 Từ GDP danh nghĩa theo giá thị trường ñến các chỉ tiêu khác :
Sản phẩm quốc nội ròng: NDP = GDP - De
Sản phẩm quốc dân ròng: NNP = GNP – De
Thu nhập quốc dân: NI = NNPmp – Ti.
Thu nhập cá nhân: PI = NI - Pr*+ Tr (Pr*: lợi nhuận giữ lại không chia và nộp cho chính phủ)
Thu nhập khả dụng: DI = PI - Thuế thu nhập cá nhân Caùc chæ tieâu so saùnh. GDP Daân soá vt = Chæ tieâu naêm t  GDPbình quaân ñaàu ngöôøi =  Toác ñoä taêng tröôûng haøng naêm: Chæ tieâu naêm t-1 - Chæ tieâu naêm t-1x100  Toác ñoä taêng tröôûng bình quaân: tot GDPto GDPt − - 1 (x 100v- = Nhöõng haïn cheá cuûa caùc chæ tieâu
Caùc coâng cuï tính toaùn, thoáng keâ khoâng theå chính xaùc hoaøn toaøn.
Caùc hoïat ñoäng dòch vuï caù nhaân, hoaït ñoäng kinh teá ngaàm khoâng theå thoáng keâ.
Giaù caû, möùc soáng khaùc nhau giöõa caùc nöôùc. =>  Phaûi tính theo söùc mua töông ñöông (PPP – Purchasing Power Parity)  Söû duïng boå sung caùc chæ tieâu: Ví duï - Chæ soá phaùt trieån con ngöôøi – (HDI) 2. ðO LƯỜNG SỰ THAY ðỔI GIÁ CẢ TRONG NỀN KINH TẾ.
Lạm phát (inflation): là tình trạng mức giá chung của nền kinh tế tăng lên trong một thời gian nhất ñịnh. Lạm phát là một trong những mối quan tâm hàng ñầu của các nhà kinh tế và hoạch ñịnh chính sách.  Trong các chương sau, chúng ta sẽ xem xét chi tiết các loại lạm phát, nguyên nhân, hậu quả và giải pháp ñối với lạm phát. Trong phần này, chúng ta chỉ trình bày khái niệm và cách thức tính toán chỉ số giá và tỷ lệ lạm phát.
Chỉ số giá (price index): là chỉ tiêu phản ánh tốc ñộ thay ñổi giá ở một thời ñiểm nào ñó so với thời ñiểm ñược chọn làm gốc. Chỉ số giá = Σ(tỷ lệ tăng giá sản phẩm i)*(tỷ trọng sản phẩm i)  Các loại chỉ số giá: + Chỉ số giá tiêu dùng: CPI (consumer price index). CPI: là chỉ số phản ánh tốc ñộ thay ñổi giá trung bình của các mặt hàng tiêu dùng chính trong nền kinh tế, ñó là: lương thực, thực phẩm, quần áo, nhà ở, chất ñốt, vận tải, y tế CPI ñược tính theo giá bán lẻ. Trọng số là tỷ trọng chi tiêu của hộ gia ñình về sản phẩm so với tổng chi tiêu, ñược lấy ở năm làm gốc. 2.1 Chỉ số giá. CPI ñược tính như sau: CPI = ΣPit x Qi0 ΣPi0 x Qi0 Trong đó : Qi0 : là lượng hàng hoá i ở năm làm gốc. Pio : giá của hàng hoá i ở năm làm gốc. Pit : giá hàng hoá i ở năm t. CPI là chỉ tiêu được theo dõi chặt chẽ nhất và sử dụng nhiều nhất để phản ánh sự thay đổi mức giá trong nền kinh tế, nhưng không phải là chỉ số duy nhất thuộc loại này. 2.1 Chỉ số giá. + Chỉ số giá sản xuất: PPI (Producer Price Index) PPI: là chỉ số phản ánh tốc ñộ thay ñổi giá trung bình của các sản phẩm thuộc ba nhóm ngành chính: lương thực thực phẩm, các sản phẩm thuộc ngành chế tạo và khai khoáng. PPI: ñược tính theo giá bán lần ñầu (giá bán buôn) và trọng số là doanh số của từng loại sản phẩm trong tổng doanh số các loại sản phẩm ñược dùng ñể tính. Cách tính PPI: tương tự CPI. PPI = ΣPit x Qi0 Σ Pi0 x Qi0 2.1 Chỉ số giá. 2.1 Chỉ số giá. + Chỉ số ñiều chỉnh GDP ( GDP deflator): còn gọi là chỉ số giảm phát GDP hay chỉ số giá toàn bộ (overall price index). GDPdef : là chỉ số phản ánh sự thay ñổi mức giá trung bình của tất cả các hàng hoá và dịch vụ ñược tính trong GDP. GDPdef : ñược dùng ñể ñiều chỉnh GDP danh nghĩa và GDP thực. GDPdef= GDPn GDPr ΣPit x Qit Σ Pi0 x Qit= GDPr = GDPn GDPdef
Tỷ lệ lạm phát: là chỉ tiêu phản ánh tỷ lệ tăng thêm hay giảm bớt của mức giá chung (chỉ số giá) trong nền kinh tế ở một thời ñiểm nào ñó so với thời ñiểm trước. 2.2 Tỷ lệ lạm phát. Tỷ lệ lạm phát thời điểm t (%) Chỉ số giá thời điểm t – chỉ số giá thời điểm (t-1) = chỉ số giá thời điểm (t-1) x 100% 3. PHẢN ÁNH TÌNH TRẠNG THẤT NGHIỆP: TỶ LỆ THẤT NGHIỆP. Người lao ñộng là một nguồn lực quan trọng của nền kinh tế, do ñó mức ñộ tận dụng nguồn lực này là một chỉ tiêu quan trọng ñánh giá kết quả hoạt ñộng của nền kinh tế. Chỉ tiêu này ñược phản ánh bởi tỷ lệ thất nghiệp trong nền kinh tế.
Tỷ lệ thất nghiệp: tỷ lệ phần trăm lực lượng lao ñộng bị thất nghiệp. Tỷ lệ thất nghiệp (%) = Số người thất nghiệp x100% Lực lượng lao động 3. PHẢN ÁNH TÌNH TRẠNG THẤT NGHIỆP: TỶ LỆ THẤT NGHIỆP.
Lực lượng lao ñộng: bao gồm những người ñang làm việc và những người thất nghiệp.
Thất nghiệp: là người trong ñộ tuổi lao ñộng qui ñịnh, có khả năng lao ñộng và ñang mong muốn làm việc nhưng không có việc làm.  Các loại thất nghiệp (Phân loại theo nguyên nhân gây ra thất nghiệp): + Thất nghiệp cơ học (frictional unemployment): Uf + Thất nghiệp cơ cấu (structural unemployment): Us + Thất nghiệp chu kỳ (cyclical unemployment): Uc Thất nghiệp tự nhiên (natural unemployment): Un Un = Uf + Us Theo baïn, chuùng ta coù theå phaùt hieän ra moái quan heä giöõa thaát nghieäp vaø GDP (Yt) khoâng?  Quy luaät Okun: Khi coù söï khaùc nhau giöõa Yt vaø Yp seõ aûnh höôûng ñeán tyû leä thaát nghieäp thöïc teá nhö theá naøo?  Dieãn ñaït cuûa P. A. Samuelson: Khi saûn löôïng thöïc teá thaáp hôn saûn löôïng tieàm naêng 2% thì tyû leä thaát nghieäp taêng theâm 1%. Ut = Un + [(Yp – Yt)/Yp] . 50% Trong ñoù: Ut laø tyû leä thaát nghieäp thöïc teá Un laø tyû leä thaát nghieäp töï nhieân 3. PHẢN ÁNH TÌNH TRẠNG THẤT NGHIỆP: TỶ LỆ THẤT NGHIỆP.  Quy luaät Okun:  Dieãn ñaït cuûa R. Dornbusch: Khi saûn löôïng thöïc teá thaáp hôn saûn löôïng tieàm naêng, neáu toác ñoä taêng cuûa Yt cao hôn toác ñoä taêng cuûa Yp 2,5% thì tyû leä thaát nghieäp seõ giaûm 1%. Ut = Ut-1 – 0,4(y – p) Trong ñoù: p laø toác ñoä taêng theâm cuûa Yp y laø toác ñoä taêng theâm cuûa Yt Ut-1 laø tyû leä thaát nghieäp tröôùc ñoù 3. PHẢN ÁNH TÌNH TRẠNG THẤT NGHIỆP: TỶ LỆ THẤT NGHIỆP. Phaàn ñoïc theâm vaø tình huoáng nghieân cöùu  Quan ñieåm cuûa kinh teá hoïc hieän ñaïi: Saûn xuaát laø nhöõng hoïat ñoäng cuûa con ngöôøi taïo ra thu nhaäp Coù 20 ngaønh kinh teá (caáp 1):  Khoái ngaønh saûn xuaát vaät chaát: 1.Noâng, laâm nghieäp 2.Thuûy saûn 3.Khai thaùc moû vaø khai khoaùng 4.Cheá taïo 5.Ñieän nöôùc vaø chaát ñoát 6.Xaây döïng 1. Heä thoáng taøi khoaûn quoác gia (SNA – System National Accounts) 7. Thöông maïi vaø söûa chöõa vaät phaåm tieâu duøng 8. Khaùch saïn, nhaø haøng 9. Vaän taûi, kho baõi vaø thoâng tin lieân laïc 10. Taøi chính, tín duïng 11. Khoa hoïc vaø kyõ ngheä 12. Kinh doanh taøi saûn vaø dòch vuï tö vaán 13. Quaûn lyù nhaø nöôùc, an ninh quoác phoøng 14. Giaùo duïc, ñaøo taïo 15. Y teá vaø hoaït ñoäng cöùu trôï xaõ hoäi 16. Vaên hoùa vaø theå duïc, theå thao 17. Ñaûng, caùc ñoaøn theå vaø hieäp hoäi 18. Phuïc vuï caù nhaân coäng ñoàng 19. Laøm thueâ trong caùc hoä gia ñình 20. Caùc toå chöùc vaø ñoaøn theå quoác teá Khoái ngaønh saûn xuaát dòch vuï: SAÛN PHAÅM DO SAÛN XUAÁT TAÏO RA (theo SNA) Saûn phaåm sx ra (products) Saûn phaåm dòch vuï (services) Saûn phaåm vaät chaát (goods) SPVC do caùc ngaønh cheá taïo saûn xuaát ra Saûn phaåm dòch vuï do caùc ngaønh khoâng coù tính chaát kinh doanh saûn xuaát ra SPVC do caùc ngaønh khai thaùc saûn vaät coù saün saûn xuaát ra SP dòch vuï do caùc ngaønh kinh doanh saûn xuaát ra Caùc chæ tieâu cuûa SNA:  Trong heä thoáng SNA goàm 4 taøi khoaûn toång hôïp:  TK1 - Taøi khoaûn saûn xuaát (Domestic product account)  TK2 - Taøi khoaûn thu nhaäp vaø chi tieâu (Income and outlay account)  TK3 - Taøi khoaûn voán – taøi khoaûn taøi chính (Capital – finance account)  TK4 - Taøi khoaûn giao dòch vôùi nöôùc ngoøai (Account on Rest of the World)  Heä thoáng caùc chæ tieâu kinh teá toång hôïp theo SNA:  Toång giaù trò saûn xuaát (GO – Gross Output)  Toång saûn phaåm quoác noäi (GDP – Gross Domestic Product)  Toång saûn phaåm quoác daân (GNP – Gross National Product)  Saûn phaåm quoác noäi roøng (NDP – Net Domestic Product)  Saûn phaåm quoác daân roøng (NNP – Net National Product)  Thu nhaäp quoác daân (NI – National Income)  Thu nhaäp caù nhaân (PI – Personal Income)  Thu nhaäp khaû duïng (DI – Disposable Income)  Thu nhaäp quoác gia söû duïng (NDI – National Disposable Income) Caùc chæ tieâu cuûa SNA: Tình huống 1. Những ñiểm khác biệt giữa hai chỉ số CPI và GDPdef. 2. - Chỉ số giá nào ñược sử dụng ñể tính tỷ lệ lạm phát ở Việt Nam hiện nay? - Tỷ trọng của các nhóm hàng hóa và dịch vụ trong giỏ hàng hóa ñược sử dụng ñể tính lạm phát? - Năm nào ñược chọn làm gốc? - Cách tính tỷ lệ lạm phát của Việt Nam hiện nay có những ưu và nhược ñiểm gì? - Lập biểu bảng và ñồ thị về tỷ lệ lạm phát của Việt Nam từ năm 1990 ñến nay. 3. Moãi giao dòch sau ñaây aûnh höôûng theá naøo ñeán caùc thaønh phaàn cuûa GDP tính theo phöông phaùp chi tiêu (neáu coù): a. Baïn môùi mua moät chieác xe ñaïp ñieän. b. Gia ñình baïn xaây 1 ngoâi nhaø môùi. c. VinaSteel baùn 10 ngaøn taán theùp töø haøng toàn kho. d. Chính phuû chi 100 tỷ naâng caáp Quoác loä 1. e. Chính phuû taêng trôï caáp cho nhöõng ngöôi thaát nghieäp. Tình huoáng Tình huoáng 4. Caùc tình huoáng sau ñaây coù aûnh höôûng gì ñeán vieäc tính toaùn CPI: a. NOKIA cho ra đời điện thoại NOKIA C3 b. Daân chuùng mua nhieàu maùy tính hôn do thu nhập tăng c. Nhaø maïng cung caáp nhieàu dòch vuï gia taêng cho khaùch haøng nhöng giaù cöôùc khoâng ñoåi d. Ngöôøi tieâu duøng chuyeån sang söû duïng boùng ñeøn tieát kieäm ñieän nhieàu hôn do giaù ñieän taêng. Tình huoáng 5. OÂng A phaûi nghæ vieäc do tai naïn lao ñoäng. OÂng ta nhaän ñöôïc moät khoaûn trôï caáp 40 trieäu ñoàng thay vì tieàn löông 60 trieäu ñoàng/naêm. Con oâng vaãn laøm vieäc nhö cuõ, nhöng taêng theâm khoûan ñoùng goùp cho oâng laø 10 trieäu ñoàng/ naêm. Vôï oâng laøm theâm giôø do ñoù nhaän ñöôïc thu nhaäp taêng theâm laø 5 trieäu ñoàng/naêm. Phaàn ñoùng goùp cuûa gia ñình oâng A vaøo toång thu nhaäp quoác daân trong naêm seõ thay ñoåi bao nhieâu? Baøi taäp Bài 1: Giả sử một quốc gia có các chỉ tiêu kinh tế sau ( ñơn vị tính tỷ USD): - Đầu tư : 250. - Tiêu dùng 450 - Chi mua hàng hoá và dịch vụ của Chính phủ: 150. - Xuất khẩu: 100. - Nhập khẩu : 125. - Thu nhập ròng từ nước ngoài: 25. - Thuế gián thu: 100 - Thuế trực thu: 50 - Trợ cấp: 10 - Khấu hao: 100 a. Hãy tính GDP và GNP danh nghĩa theo giá thị trường. b. Tính xuất khẩu ròng, ñầu tư ròng và tổng thuế ròng. c. Tính NNP, NI và GDPfc. Baøi 2: Treân laõnh thoå moät quoác gia coù caùc chæ tieâu sau (ñôn vò tính tyû USD): - Tieàn löông: 420 Tieàn thueâ : 100 - Tieàn laõi : 50 Lôïi nhuaän : 150 - Thueá giaù trò gia taêng : 40 Thu nhaäp roøng töø nöôùc ngoaøi: 60. - Ñaàu tö : 250 Ñaàu tö roøng: 150 - Chi mua haøng hoùa vaø dòch vuï cuûa chính phuû : 60 - Tieâu duøng cuûa hoä gia ñình: 500 - Xuaát khaåu : 200 Nhaäp khaåu : 150. - Trôï caáp cuûa chính phuû: 20 Thueá thu nhaäp caù nhaân 25 a. Tính GDP danh nghóa theo giaù thò tröôøng baèng phöông phaùp chi tieâu vaø phöông phöông phaùp phaân phoái (phöông phaùp chi phí). b. Tính GNP theo giaù thò tröôøng; tính GNP vaø GDP theo giaù saûn xuaát. c. Tính NNP, NI, PI, DI. d. Bieát GDP tieàm naêng laø 1000, thaát nghieäp töï nhieân laø 4%. Tính tyû leä thaát nghieäp thöïc teá. Baøi taäp Baøi taäp Baøi 3: Giaû söû moät quoác gia chæ saûn xuaát 3 saûn phaåm cuoái cuøng A, B, C vaø coù caùc soá lieäu ôû baûng sau: Naêm Dòch vuï A Thöïc phaåm B Khí ñoát C QA PA QB PB QC PC Naêm 1 50 20 100 10 10 30 Naêm 2 50 21 110 15 15 30 Naêm 3 55 22 120 15 20 32 a. Tính GDP danh nghóa caùc naêm treân. b. Bieát naêm 1 ñöôïc choïn laøm goác. Tính GDP thöïc caùc naêm treân. c. Tính tyû leä laïm phaùt caùc naêm 2 vaø 3 theo chæ soá GDPdef vaø theo chæ soá CPI.