Kinh tế vĩ mô - Bài 3: Trật tự thế giới

Bài 3 : TRẬT TỰ THẾ GIỚINội dung bài giảngKhái niệmCấu trúc của trật tự thế giới hiện đạiNhững vấn đề của trật tự thế giới hiện đạiKhái niệm+ Trật tự thế giới – Sự sắp xếp các mối liên hệ chặt chẽ, tổng thể có tính ổn định cao (tương đối) và vì thế nó quy định hành vi của các chủ thể trong trật tự đó.+ Mối liên hệ giữa Hệ thống thế giới – Trật tự thế giới – Cục diện thế giới.Cục diện 1Cục diện 2Cục diện nSự thiếu ổn định (động)- Tính động của so sánh lực lượng.Sự ổn định (tĩnh) Sự sắp xếp Tính ổn định của sự sắp xếpTính tổng thể (động + tĩnh)- Sự sắp xếp mối liên hệ của các thành tố và tính ổn định của chúng.- Tính biến đổi của sự sắp xếp.Khái niệm hệ thốngHệ thống: là một chỉnh thể sống động các thành tố có mối liên hệ chặt chẽ và ổn định.Mỗi một đỉnh là các thành tốMỗi thành tố có mối liên hệ là các cạnhHệ thống – Tiểu hệ thống.Cấu trúc của trật tự thế giới hiện đại+ Mô hình hình tháp – Nhất siêu và số còn lại “Pax Americana”+ Mô hình mạng nhện+ Mô hình máy chủ - máy conNhững vấn đề của trật tự thế giới hiện đại Sự sắp xếp – Hợp lý hay bất hợp lý ? - Cơ sở của sự sắp xếp : Quyền lực hay các giá trị chung ? Sức mạnh kinh tế hay quân sự ? Tự nguyện hay áp đặt ? - Hình thức sắp xếp : Vòng tròn hay đàn sếu bay ?Tâm nguyện của những kẻ bị bóc lột!Sự công bằng???Sự dân chủ???Mối liên hệ giữa các chủ thể Sự cáo chung của phe, khối ? Liên Hợp Quốc hay WTO có thể điều hòa quan hệ giữa các nước lớn ? Sự đan xen phức tạp của các mối liên hệ đem đến những phiền toái gì ?Sự cáo chung của phe, khối ? Giải thích thế nào về sự tồn tại của NATO ? Yếu tố ý thức hệ có còn không ? Mục tiêu hợp tác đã trói buộc sự đối đầu ?Đối đầu NATO-VARSAVALHQ hay WTO có thể điều hòa quan hệ giữa các nước lớn ? Các nước lớn xung đột với nhau vì những gì ? + Kinh tế  + An ninh + Văn hóa Vị trí trong nền chính trị quốc tếLHQ chưa đủ năng lực điều hòa- LHQ có những khả năng gì ? + Hệ thống luật chơi mà các nước lớn là thành viên. + Sức ép của những thành viên khác. LHQ không có những khả năng gì ? + Cơ quan giám sát + Kinh phí + Sự nhất trí của tất cả các thành viênSự đan xen phức tạp của các mối liên hệ đem đến những phiền toái gì ? Ranh giới bạn - thù Mức độ lan tỏa của rủi ro, khủng hoảng Gia tăng mâu thuẫn Khó đạt được một giải pháp có lợi cho tất cảBẢN ĐỒ XUNG ĐỘT VŨ TRANG NĂM 2002Màu đỏ: xung đột nội bộMàu vàng: quốc tếChấm tím: đang tiếp diễnChấm trắng: đạt HĐTRUNG QUỐCVIỆT NAMBRUNEIMALAYSIAPHILIPINESLiên quan đến nhiều nướcĐÀI LOANTranh chấp chủ quyền – khó giải quyếtThiếu vắng một cơ chế hữu hiệuTẠI SAO VẤN ĐỀ BIỂN ĐÔNG LẠI KHÓ GIẢI QUYẾT Cùng là thành viên của nhiều cơ chếTính ổn định của trật tự Liệu có sự ổn định của trật tự thế giới ? Mức độ ổn định ? Khả năng phát triển tiếp theo (Trend of World Order)Liệu có sự ổn định của trật tự thế giới ? Có 2 quan niệm :Phải có sự ổn địnhKhông thể có sự ổn địnhBởi lẽ phải có sự ổn định mới tạo thành trật tự thế giớiBởi lẽ QHQT có tính vô chính phủ, khó lường, chủ quanNếu có sự ổn định thì chỉ là tương đốiSự ổn định của trật tự thế giới thể hiện Khả năng thay đổi so sánh lực lượng thấpTính chắc chắn của những luật chơi cơ bảnSự ổn định của trật tự thế giới thể hiện : Khả năng thay đổi so sánh lực lượng thấp+ Mỹ vẫn giữ vai trò siêu cường trong 10-15 năm tới-Chính sách của Mỹ khó có khả năng đột biến+ Quốc gia vẫn giữ vai trò quan trọng trong so sánh với số còn lại+ Khó có một thế lực mới xuất hiện Sự ổn định của trật tự thế giới thể hiện :Định hình những luật chơi cơ bản+ Quan hệ giữa các nước lớn tương đối ổn định dựa vào các hiệp ước “Đối tác chiến lược”+ Hợp tác, liên kết là xu thế chủ đạo+ Kinh tế chiếm vị trí ưu tiên trong chính sách+ Xung đột nhưng trong phạm vi hạn chế+ Cộng đồng quốc tế phải đối mặt với những nguy cơ toàn cầu do vậy tính tùy thuộc lẫn nhau ngày càng caoSự ổn định của trật tự thế giới thể hiện :Định hình những luật chơi cơ bản+ Quan hệ giữa các nước lớn tương đối ổn định dựa vào các hiệp ước “Đối tác chiến lược”+ Hợp tác, liên kết là xu thế chủ đạo+ Kinh tế chiếm vị trí ưu tiên trong chính sách+ Xung đột nhưng trong phạm vi hạn chế+ Cộng đồng quốc tế phải đối mặt với những nguy cơ toàn cầuBản chất của TTTG đương đạiVẪN CHỈ LÀ MỘT TRẬT TỰ THIẾU CÔNG BẰNG